Το πρόσωπο απ΄την άβυσσο

 

'Ενα συναρπαστικότατο ναυτικό δράμα εποχής, είναι η τηλεοπτική μίνι σειρά των 5,σχεδόν ωριαίων επεισοδίων με τον τίτλο THE NORTH WATER,σκηνοθεσίας Andrew Haigh, βασισμένη στ'ομότιτλο μυθιστόρημα του Ian McGuire που δημοσιεύθηκε το 2016.

Αγγλία, Hull του Γιόρκσαϊρ, 1859 : το φαλαινοθηρικό Volunteer ετοιμάζεται να σαλπάρει και στο πλήρωμά του βλέπουμε τους δύο πόλους αυτού του δράματος : τον ωραίο χειρουργό Ιρλανδικής καταγωγής, Πάτρικ Σάμνερ, ο οποίος αποπέμφθηκε απ΄τον αγγλικό στρατό λόγω παραπτώματος ενώ υπηρετούσε στην Ινδία, και τον αγροίκο, απολύτως επικίνδυνο, παμπόνηρο, αδίστακτο και καθ' εξιν ανθρωποκτόνο, ονόματι Χένρυ Ντράξ-χειριστή του καμακιού για φάλαινες, δεινό σκοπευτή. Το φαλαινοθηρικό ιδιοκτησίας του κυρίου Μπάξτερ έχει προδιαγεγραμμένη μοίρα, αφού ο ιδιοκτήτης του μαζί με τον πλοίαρχο, κάπταιν Μπράουνλι, σχεδιάζουν μυστικά να βυθίσουν το σκάφος στους πάγους της Αρκτικής, και εξαπατώντας έτσι την ασφαλιστική εταιρεία να καρπωθούν την αποζημίωση των 12 χιλιάδων λιρών...

Η σειρά που προβλήθηκε απ ΄το BBC Two απ΄τον Ιούλιο του 2021 μέχρι και τον Αύγουστο, δεν θ'αφήσει παραπονεμενους όσους θεατές ειχαν λατρέψει το έτερο τηλεοπτικό δράμα εποχής, το The Terror, και συγκεκριμένα την 1η σεζόν αυτού. Με εξαιρετικές ερμηνείες, ωραία φωτογραφια και ένα πολύ ενδιαφέρον δίδυμο να μονοπωλεί την προσοχή μας,η σειρά είναι ένα κλειστοφοβικό θρίλερ που εκτυλίσσεται στο αφιλόξενο και παγωμένο τοπίο στις εσχατιές της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά (κυρίως στα πρώτα επεισόδια)και στον ασφυκτικό,περιορισμένο χώρο του μικρού φαλαινοθηρικού. Ο ωραίος Jack O' Connell και ο Colin Farrell ειναι έξοχοι στους ρόλους του γιατρού με τους προσωπικούς εφιάλτες, και του αδίστακτου καβγατζή που σπάει κεφάλια για πλάκα, αντιστοίχως. Η αντίθεσή τους, αποτελεί κλισέ θα έλεγα σε ταινίες ή σειρές όμοιας θεματικής : ο καλλιεργημένος, ευγενικός, πολιτισμένος γιατρός, που αποφασίζει να σαλπάρει για τους δικούς του λόγους, ο γιατρός με την εξάρτηση απ΄το λάβδανο και το επιδέξιο χειρουργικό χέρι, φαίνεται να είναι το αντίθετο αυτού του αχώνευτου, άξεστου και παμπόνηρου φαλαινοθήρα, του Χένρυ Ντραξ ο οποίος ρίχνει βαριά τη σκιά του ζόφου και των κακών οιονών σε όλο το πλοίο- και όσο προχωράει η ιστορία, τόσο φανερώνεται η άκρως επικίνδυνη φύση του, τόσο όλοι όσοι έχουν παρτίδες μαζί του, εύχονται ολόψυχα να μην το είχαν κάνει ποτέ (είναι χαρακτηριστικότατα αυτά που λέει ο ιδιοκτήτης του Volunteer, κύριος Μπάξτερ/ο πάντα απολαυστικός Tom Courtenay).Έχει σημειολογικό βάρος η σκηνή στο 2ο επεισόδιο, όπου ο κοκκαλωμένος απ΄το πολικό κρύο γιατρός, δέχεται τη φροντίδα μελών του πληρώματος,συγκεκριμένα δύο απ ΄τους πιό συμπαθείς τύπους εκεί μέσα, του κυρίου Τζόουνς (ο Kieran Urquhart) και του φαλαινοθήρα Όττο (ένας υπέροχος Roland Moller), γυμνός, απολύτως εκτεθειμένος στα περίεργα βλέμματα των υπόλοιπων ανδρών του πλοίου,και απολύτως στο έλεός τους επίσης.Δεν είναι καθόλου τυχαίο πιστεύω, ότι ο ωραίος δρ. Σάμνερ, κάνει παρέα με τον Τζόουνς και τον Όττο. Ο δεύτερος μοιάζει με φιγούρα βγαλμένη από πίνακα του Καραβάτζιο,δεν μαθαίνουμε τίποτα για το άτομό του, αλλά η ευγένεια, ηρεμία και στοχαστικότητα που αποπνέει, λειτουργούν ως βάλσαμο στον ψυχισμό των υπόλοιπων μελών του πληρώματος, ιδίως όταν ο τρομερός Ντραξ αρχίζει να εκδηλώνει την εγκληματική φύση του...

Εκτός των έξοχων O' Connell και Farrell, αξίζει μνείας και ο Sam Spruell που υποδύεται τον πρώτο τη τάξει του πληρώματος, τον Κάβεντις, "κολλητό" με τον Ντραξ και γνώστη των μυστικών σχεδίων της εργοδοσίας... Ειναι σημαδιακη η συγκλονιστική σεκάνς στο 1ο επεισόδιο, όπου το πλήρωμα σκοτώνει περίπου 100 φώκιες μέσα σε μία μέρα. Τα σοκαριστικά πλάνα με τα ανυπεράσπιστα ζωάκια, να κείτονται νεκρά μέσα στο αίμα τους, και το πλήρωμα να τα γδέρνει για να πάρει το πολύτιμο δέρμα τους, στοιχειώνουν το μυαλό, και έχει τη σημασία της η συμμετοχή του γιατρού Σάμνερ σ'αυτο το σφαγείο. 

Αυτό που ξεκινάει ως μία ριψοκίνδυνη περιπέτεια κυνηγιού φάλαινας,μετατρέπεται γρήγορα σε περιπέτεια επιβίωσης, ακριβώς επειδή ο παράγοντας που λέγεται Χένρυ Ντραξ υπάρχει ακόμη στην εξίσωση και σπέρνει το θάνατο. "I'm a doer, not a thinker,me" λέει περήφανος ο Ντραξ στον Σάμνερ, και όντως αυτό είναι : ένα ρεμάλι που γίνεται συχνά τύφλα απ΄το ρούμι, και "ακολουθεί την κλίση του", σκοτώνει δηλαδή όποιον μπεί εμπόδιο στα σχέδιά του ή στην επιθυμία του. Εκτός του ωραίου γιατρού, και του υπέροχου Όττο, άλλη μία μικρή αχτίδα ευγένειας και πολιτισμού, έρχεται απ΄τον νεαρούλη θαλαμηπόλο Τζόζεφ Χάνα, με το τραγικό τέλος. Είναι ο θάνατος του νεαρούλη που ταρακουνάει το πλήρωμα και σπέρνει ανάμεσά τους τη δυσπιστία και τον φόβο, και αυτός ο θάνατος- που προκύπτει πως ήταν δολοφονία- αποτελεί την υποϊστορία σ'αυτό το δράμα αλλά ταυτόχρονα και τον καταλύτη που επιταχύνει τις εξελίξεις. 'Ενας άνθρωπος βρίσκεται νεκρός, και τα αναπόφευκτα ερωτήματα για το πως και από ποιού το χέρι, ανακύπτουν.Ο δολοφόνος εύλογα ανησυχεί για το τομάρι του, δεδομένου ότι ο ωραίος δρ. Σάμνερ δεν είναι διατεθειμένος ν'αφησει το θέμα να ξεφουσκώσει. Άλλωστε τίθεται και θέμα επιβίωσης των υπολοίπων του πληρώματος : ο δολοφόνος ίσως ξανασκοτώσει. Το πολύ ιντριγκαδόρικο λοιπόν σ'αυτή τη σειρά, είναι ότι ο αρχικός στόχος : η σκόπιμη βύθιση του φαλαινοθηρικού δηλαδή, η οποία βεβαίως είναι γνωστή μόνο σε λίγα άτομα, υπονομεύεται απ΄την "κλίση" αυτού του καθάρματος το οποίο είναι και το πρώτο μέλος του πληρωματος του Volunteer που γνωρίζουμε, ήδη απ' την εναρκτήρια σκηνή. Και αν για τον ωραίο πρώην χειρουργό, μαθαίνουμε σταδιακά το παρελθόν του, και τους δαίμονες που τον κυνηγάνε ακόμη και στους Πόλους, για τον απεχθή Ντραξ, δεν μαθαίνουμε τίποτα- όσο μαύρα σαν τη νύχτα είναι τα μακριά μαλλιά και τα μούσια του, άλλο τόσο αδιαπέραστο και σκοτεινό είναι και το παρελθόν του, η ιστορία του για τον θεατή.Αυτο που δεν μένει στο σκοτάδι πάντως, είναι οι 5 φόνοι που διαπράττει ο Ντραξ, 5 άνθρωποι χάνονται απ΄το χέρι του και ο ίδιος δεν μετανιώνει καθόλου, ίσως γιαυτό αποτελεί....αναγκαιότητα να βρεί το χαμό από συγκεκριμένο πρόσωπο, ακριβώς απ΄αυτόν που ειρωνευόταν και νόμιζε πως τον είχε "ψωνίσει".

"Wealth brings its very own kind of suffering" λέει ο Μπάξτερ σε κάποια σκηνή, στον Σάμνερ,φυσικά για να γλιτώσει τον δικό του πλούτο. Ο άνθρωπος όμως που ξεκοίλιασε μιά πολική αρκούδα και χώθηκε (κυριολεκτικά), μέσα της για να ζεστάνει τα παγωμένα μέλη του απ΄το ψύχος (πέραν περιγραφής η σχετική σκηνή),ο άνθρωπος που γιαυτόν το λόγο ακριβώς θεωρείτο κάτι σαν μάγος απ'τους Εσκιμώους, έχει άλλη άποψη.

Trivia :

• Τα γυρίσματα έγιναν στην Ουγγαρία και το Νορβηγικό Αρχιπέλαγος του Svalbard.Στο σημείο που έφτασαν ήταν το βορειότερο σημείο που έχουν γίνει ποτέ γυρίσματα τηλεοπτικής σειράς.
• Η Nive Nielsen η οποία εδώ υποδύεται την 'Αννα, έπαιξε και στο The Terror (2018) υποδυόμενη την Lady Silence.
• Η σκηνή με την αρκούδα θυμίζει πολύ την αντίστοιχη του Revenant (2015) με τον Γκλας να κάνει κάτι αντίστοιχο για να ζεσταθεί.