Οι καλές προθέσεις



Ανάμεσα στο να τη λατρέψεις ή να την αντιπαθήσεις, βρίσκεται η πολύ ενδιαφέρουσα ταινία της Sara Colangelo με τίτλο THE KINDERGARTEN TEACHER (βασισμένη στην ομότιτλη Ισραηλινή ταινία του 2014), λόγω του αμφιλεγόμενου κεντρικού χαρακτήρα τον οποίο ενσαρκώνει έξοχα η Maggie Gyllenhaal.
Λίζα Σπινέλλι, νηπιαγωγός εδώ και 20 χρόνια, με 2 παιδιά στην εφηβεία και πολύ καλή σχέση με τον σύζυγο,με παρακολούθηση μαθημάτων δημιουργικής γραφής (ποίησης συγκεκριμένα) και με μεγάλη αγάπη για την Τέχνη,το στοχασμό, την πνευματ.καλλιέργεια εν γένει. Ο χαρακτήρας που υποδύεται τόσο πειστικά η Gyllenhaal είναι άκρως ενδιαφέρων επειδή τίποτα εμφανές τουλάχιστον, στο υπόβαθρό του δεν εξηγεί τη μάλλον επικίνδυνη ή εν πάσει περιπτώσει αμφιβόλου ορθότητας συμπεριφορά της απέναντι σ’ έναν απ΄τους λιλιπούτειους μαθητές της,τον Τζίμι Ρόϊ (ο εξαιρετικός Parker Sevak) ο οποίος επιδεικνύει σπάνιο για την ηλικία του, ταλέντο στην ποίηση. Η αφοσίωση της νηπιαγωγού στη δουλειά της, η ολοκληρωτική προσοχή που δείχνει στα μικρά της− που δεν είναι δικά της, αλλά εκεί μέσα στην αίθουσα του νηπιαγωγείου που μοιάζει σαν ένα άλλο νοικοκυριό, η Λίζα Σπινέλλι νιώθει σαν μεγάλη πλουμιστή πάπια με τα παπάκια της να τιτιβίζουν ανυπόμονα γύρω της− είναι αξιοσημείωτη. Είναι κομβικής σημασίας πιστεύω, οι σκηνές διδασκαλίας όπως κι αυτές της κατ’ ιδίαν διδαχής που επιφυλάσσει η Λίζα στον μικρούλη Τζίμι. είναι επίσης εύκολα παρεξηγήσιμη όλη αυτή η προσοχή και τρυφερότητα που δείχνει η Λίζα σ’ένα μόνο παιδάκι της τάξης, η νεαρή βοηθός της, Μέγκαν, κοιτάζει ανήσυχη τη Λίζα να παίρνει παράμερα τον Τζίμι και να του ψιθυρίζει.
Το τραγικό με την Λίζα είναι ότι μπορεί εύκολα να βρεί τον μπελά της, επειδή ένα συντηρητικό,αρτηριοσκληρωτικό και μονοδιάστατο ζευγάρι ματιών θα χαρακτήριζε την εμμονή και τον παθιασμένο ενθουσιασμό της για το ταλέντο του μικρού Τζίμι απρεπή κι επικίνδυνη. Είναι άραγε απρέπεια η υπέρμετρη αφοσίωση κάποιου στη δουλειά του; Η ταινία της Colangelo δεν είναι μόνο ο (τραγικός) χαρακτήρας της κυρίας Σπινέλλι, είναι κι ένα σχόλιο πάνω στην συνεχή συρρίκνωση μέχρι εξαφάνισης, του στοχασμού, του διαβάσματος βιβλίων, της παρατήρησης, της όξυνσης της περιέργειας απ΄τη ζωή μας, κάτι που η βαθιά προβληματισμένη εκπαιδευτικός εκφράζει στον πολυάσχολο επιχειρηματία νυχτερινού κέντρου-πατέρα του μικρού ποιητή.
Η εμμονική, στα πρόθυρα του ποινικού κολασμού, ενασχόληση της κυρίας Σπινέλλι με τον 5χρονο μαθητή, βεβαιότατα και δεν πηγάζει από κάποια σκοτεινή διαστροφή, εκφράζει μόνο την ανησυχία της που η πνευματική καλλιέργεια εξοβελίζεται απ΄τα εκπαιδευτικά προγράμματα (όπως εξοβελίζονται οι λεγόμενες ανθρωπιστικές σπουδές) προς όφελος πιό πρακτικών και χρήσιμων κατευθύνσεων. η ποίηση, η κουλτούρα, ο στοχασμός είναι για τους χασομέρηδες της ζωής (σύμφωνα με τα κριτήρια επιτυχίας του κυρίου Ρόϊ )…
Είναι περίεργη η αίσθηση που αφήνει αυτή η ταινία, ακριβώς επειδή οι ενέργειες της κυρίας Σπινέλλι δεν μπορούν να θεωρηθούν αμιγώς κολάσιμες. Είναι επικίνδυνος άνθρωπος η Λίζα άραγε; είναι επικίνδυνη η δασκάλα που ενθαρρύνει το ταλέντο του μαθητή της,που προσπαθεί να του εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις ώστε αυτό να μην στερέψει; ή μήπως η Λίζα, που έχει κρυφό καημό να γράψει ένα συγκλονιστικό ποίημα,βλέπει στο προσωπάκι του Τζίμι τη συμβολική εκπλήρωση των δικών της λογοτεχνικών απωθημένων; Η σκηνή με τη βραδιά ποίησης, λέει  πολλά για τη σχέση Λίζας- Τζίμι και είναι χαρακτηριστική.
Η Gyllenhaal μαζί με τον άξιο συμπρωταγωνιστή της Sevak, μας χαρίζει ένα σπαρακτικό τελευταίο δεκάλεπτο στην ταινία, η Λίζα λέει μία συγκλονιστική ατάκα στον μικρούλη, σφραγίζοντας αλησμόνητα αυτό το δράμα που όπως όλα τα δράματα βασίζεται στη σύγκρουση μεταξύ της ενθάρρυνσης της δημιουργικής σκέψης/ της φαντασίας/του κριτικού πνεύματος και του «ακολουθήστε πιστά το αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου και τίποτα πέραν αυτού» ή του «εγώ θέλω το παιδί μου να βγάλει λεφτά, όχι να πεθάνει στην ψάθα»,φιλοδοξία απολύτως θεμιτή αλλά όχι αρκετή… Η πανέμορφη μουσική του Asher Goldschmidt ντύνει τα πλάνα αυτής της τόσο συγκινητικής ταινίας.
Ο μικρός Τζίμι έχοντας ένα δικό του τελετουργικό, σκάρωνε ποιήματα κάθε φορά που πιεζόταν ψυχολογικά. χωρίς να το συνειδητοποιεί ίσως, πραγμάτωνε τον προορισμό της Τέχνης που είναι, όχι να κάνει πάμπλουτους τους δημιουργούς της, αλλά να μας δίνει εφόδια για ν’ αντιμετωπίσουμε τα τέρατα της ζωής (μας). Η σπαρακτική ιστορία που παρουσιάζει η ταινία της Colangelo, έχει στο κέντρο της μία γυναίκα που παρασυρμένη απ΄τον ενθουσιασμό και την αγάπη της, έκανε μία…ζαβολιά. Είναι η διαφύλαξη του τάλαντου κι η ενθάρρυνση ενός καλλιτέχνη, πιό σημαντικά απ΄την ελευθερία της βούλησης (του καλλιτέχνη) ; αυτή την ερώτηση η παθιασμένη Λίζα ξέχασε να τη θέσει στον εαυτό της.



Trivia : Τα πολύ όμορφα ποιήματα που υποτίθεται συνθέτει ο Τζίμι, ανήκουν στους Ocean Vuong, Kaveh Akbar και Dominique Townsend.




Σχόλια