Τα εξυπνοπούλια

Πρωτότυπη απεικόνιση της αντιπαλότητας (ολοφάνερης ή υφέρπουσας) μεταξύ ανθρώπων της πόλης κι αυτών της επαρχίας, αλλά και μία συναρπαστικότατη ιστορία με τεράστιο νομικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον, μας προσφέρει η ταινία του Matt Palmer CALIBRE σε σενάριο δικό του.Εξαίρετο το πρωταγωνιστικό δίδυμο των Jack Lowden-Martin McCann, πλαισιώνονται από άξιο καστ, φοβερή η μουσική δια χειρός Anne Nikitin και ιδού ένα διαμαντάκι περί Ηθικής, Αυτοδικίας, Εννομης Τάξης και του δικαιώματος αυτοϋπόθαλψης που έχουμε όλοι οι άνθρωποι όταν διαπράξουμε κάτι μεμπτό.

Ποτέ δεν φαντάζονταν οι δύο παιδιόθεν φίλοι Βων και Μάρκους πως το τριήμερο αφιερωμένο στο κυνήγι ελαφιού που επιτέλους υλοποίησαν, θα ανέτρεπε ριζικά και αμετάκλητα τις ζωές και τον ψυχισμό τους. Ο συμπαθέστατος Βων μεγαλωμένος σε οικοτροφείο, οσονούπω γίνεται πατέρας,ακολουθεί μάλλον χωρίς ενθουσιασμό τον κολλητό του Μάρκους (ασχολούμενο με οικονομικά κι επενδύσεις) σ’ ένα απομονωμένο χωριό στα Σκωτσέζικα Highlands^.το γνωστό μοτίβο των επισκεπτών με τον αέρα του πρωτευουσιάνου, του ήσυχου και τόσο μακριά απ΄τις ανέσεις των μεγαλουπόλεων τόπου, αλλά και της μικρής, καχύποπτης κι ενοχλητικά περίεργης κοινότητας ανθρώπων, απαντάται κι εδώ. Άνθρωποι που δουλεύουν σκληρά σε δυό και τρείς δουλειές αν χρειαστεί, είναι οι κάτοικοι του Κουλκάραν όπως πληροφορούν τους δυό επίδοξους κυνηγούς τα ξαδέρφια Μακ Κλέϊ (πειστικότατοι οι Tony Curran, Cal Mac Aninch). Το ότι όλοι οι κάτοικοι του χωριού συνδέονται μεταξύ τους με συγγένεια συνδυασμένο με την μορφή του Λόγκαν Μακ Κλέϊ ο οποίος μοιάζει με άτυπο τοποτηρητή, φορτίζει περίεργα την ατμόσφαιρα και κάνει τους δυό φίλους ν’ανησυχούν κι ας το κρύβουν.

Μη γελιέστε καθόλου ως προς αυτό, απ’ τη στιγμή που έπεσε και τους πλάκωσε η κακιά η ώρα που λέει ο λαός, απ΄τη στιγμή που συνέβη ένα τραγικό ατύχημα, όλη η ταινία θυμίζοντας πάρα πολύ το διήγημα Ο Καρδιόχτυπος του Ε.Α.Πόε, εστιάζει στους δύο απολύτως τρομοκρατημένους φίλους και στις προσπάθειές τους να θάψουν την ποινικώς κολάσιμη πράξη τους. Οι εξαιρετικοί Lowden (ιδίως αυτός) και McCann κατορθώνουν να κρατήσουν τον θεατή στην άκρη του καθίσματος με τις ερμηνείες τους που μοιάζουν λες και βγήκαν από κάποιο αιματοβαμμένο Σαιξπηρικό δράμα^. «κανείς δεν έχει υποχρέωση αυτοενοχοποίησης» λέει η ποινική δικονομία, «η συνείδηση του δράστη ισοδυναμεί με χίλιους μάρτυρες» λέει ο λαός, και οι δύο φίλοι άθελά τους ενσαρκώνουν υπέροχα αυτές τις δύο φράσεις.

Όσο «εύκολο» είναι να πράξεις κάτι, ακόμη κι έγκλημα, άλλο τόσο δύσκολο είναι να το αποσιωπήσεις, να εξαφανίσεις τις συνέπειες της πράξης σου,να επαναφέρεις τα πράγματα εκεί που ήταν (φρούδες ελπίδες φυσικά). Ο Βων και ο Μάρκους είτε από ενστικτώδη τάση να σώσουν το τομάρι τους, είτε λόγω ισχυρού κλονισμού απ΄την πράξη τους, το μόνο που θέλουν είναι να σβήσουν ό,τι έκαναν, κανείς να μην το μάθει,θ’ανοίξουν ένα λάκο βαθύ κι εκεί θα θάψουν το αδίκημα, τόσο απλά.

Ακριβώς στο ψυχολογικό και συνειδησιακό μαρτύριο που βιώνουν οι δυό φίλοι βρίσκεται το μεγάλο ατού της ταινίας^. ο πανικός τους ενώπιον του κινδύνου αποκάλυψης του τι έκαναν, συγκρούεται με την (απολύτως δικαιολογημένη) τάση τους να κουκουλώσουν την τραγωδία και να πάνε στα σπίτια τους. Ξαφνικά νομίζουν πως οι καχύποπτες και ερευνητικές ματιές που τους ρίχνουν οι χωριανοί ή τα λόγια τους έχουν ένα κρυμμένο νόημα : «φυσικά και ξέρουμε τι κάνατε καθάρματα, απλώς σας βασανίζουμε».

Το άξιο καστ που πλαισιώνει τους δύο αντι-ήρωες είναι οι χωριάτες μ’εφεση ανησυχητική στην ανταπόδοση του κακού (χαρακτηριστικός τύπος ο Μπράϊαν ΜακΚλέϊ− τον υποδύεται ο Ian Pirie), αυτοί που βουλιάζουν στην μιζέρια και την πλήξη όλη τη βδομάδα και η μοναδική τους διασκέδαση είναι το τοπικό μπαρ ή το φεστιβάλ που σημαίνει τη λήξη της κυνηγετικής περιόδου.Είναι επίσης αυτοί που στέκονται αμφίθυμα απέναντι στους πρωτευουσιάνους : απ΄τη μία δυσανασχετούν όταν τους βλέπουν να «μαγαρίζουν» το χωριό τους, απ΄την άλλη κοιτάνε πως θα τους ξεπαραδιάσουν.

Η αντιπαράθεση αυτή κορυφώνεται βεβαίως με το πώς αντιδρά η κοινότητα όταν τελικά βγαίνει στο φως η πράξη των δυό φίλων : τακτοποιούν το πρόβλημα με τον δικό τους τρόπο, διαιωνίζοντας μία κατάσταση άκρως επικίνδυνη^. όχι μόνο επειδή «ο οφθαλμός αντί οφθαλμού θα μας αφήσει όλους τυφλούς» αλλά κι επειδή δείχνουν εμπράκτως ότι το κτήνος, η βία, θα έχουν πάντα το προβάδισμα έναντι του Νόμου.

Το χωριό Κουλκάραν «είπε» με τον τρόπο του στους δύο επισκέπτες ότι «εδώ είναι διαφορετικός πλανήτης, εδώ είστε στο έλεός μας».

Είναι εφιαλτική η ταινία του Palmer, είναι εφιαλτικό το μετά του τραγικού συμβάντος, είναι εφιαλτικό το ότι παγιδεύει τους δυό φίλους σ’ ένα διαρκές έγκλημα. «- Δεν είναι σωστό!» φωνάζει ο Βων, «-πάει καιρός που δεν κάνεις το σωστό» του απαντάει η κοινότητα, και το υπέροχο τελευταίο πλάνο τα λέει όλα : η αληθινή Κόλαση είναι να μην μπορείς να ομολογήσεις τη φρίκη σε κανέναν, να σε τρώει από μέσα, σιωπηλά σαν καρκίνος.

Trivia :

· Η ταινία ανακηρύχθηκε Καλύτερη Βρετανική, στο Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου το 2018.