Οταν έσβησαν οι χιλιάδες ήλιοι

 

Μία εκρηκτική, κυριολεκτικά, και καθηλωτική απεικόνιση του βίου και της πολιτείας μιάς, μάλλον, αμφιλεγόμενης προσωπικότητας, του ανθρώπου που έμεινε στην Ιστορία με τον τίτλο « ο πατέρας  της ατομικής βόμβας», του Τζούλιους Ρόμπερτ  Οπενχάϊμερ, μας προσφέρει η πιο πρόσφατη ταινία του αγαπημένου Christopher Nolan, με τον τίτλο OPPENHEIMER , βασισμένη στην βραβευμένη βιογραφία του 2005,των Κai Bird και Martin Sherwin, με τον πολύ εύστοχο τίτλο American Prometheus: The Triumph And  Tragedy of J.Robert  Oppenheimer.

Με μη γραμμική αφήγηση (το ένα της ψεγάδι, θα έλεγα. Το δεύτερο είναι η μη επαρκής ανάπτυξη των γυναικείων χαρακτήρων, και ιδίως της Τζην Τάτλοκ) η οποία κινείται πάνω σε 3 άξονες : την κατάθεση του διάσημου Θεωρητικού Φυσικού −για την πορεία του απ΄το Κέμπριτζ μέχρι το Λος ‘Αλαμος του Νέου Μεξικού− ενώπιον της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας το 1954, ώστε να κριθεί αν θα του ανανέωναν ή όχι, την διαβάθμιση ασφαλείας (security clearance),την παρουσίαση των γεγονότων της ζωής του Οπενχάϊμερ από τότε που ήταν ακόμη 22 ετών διδακτορικός φοιτητής στο Κέμπριτζ, μέχρι την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας στα 1945, και την κατάθεση του Λιούις Στρος, του επιχειρηματία-φιλάνθρωπου-μέλους της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ναυάρχου, ενώπιον της Γερουσίας, στα 1959, όταν ήταν υποψήφιος υπουργός Εμπορίου επί κυβερνήσεως Αϊζενχάουερ. Μ’ ένα εκπληκτικό ost, δια χειρός και πάλι (μετά το TENET), Ludwig Goransson, εξαιρετικές ερμηνείες απ΄το καστ, με μπροστάρηδες  το δίδυμο των Cillian Murphy και Robert Downey Jr., και με μια εντυπωσιακότατη σεκάνς (την οποία θεωρώ και την καλύτερη της ταινιας),που αναπαριστά την ιστορική στιγμή για την ανθρωπότητα, της πρώτης πυρηνικής  δοκιμής (με την κωδική ονομασία, Trinity), η ταινία του Nolan, παρουσιάζει  έναν επιστήμονα, την ασβεστη αγάπη του για το αντικείμενό του, και τις τρομερές τύψεις (εκ των υστέρων) ή ηθικά διλλήματα (εκ των προτέρων) που αντιμετώπισε, όταν συνειδητοποίησε πόσο επικίνδυνο ήταν το «δώρο» του προς την ανθρωπότητα, πόσα προβλήματα και όλεθρο δυνητικά κρύβει η υλοποίηση των επιστημονικών θεωριών, σαν αυτές με τις οποίες καταγινόταν ο παθιασμένος  επιστήμονας Οπενχάϊμερ. Ο Cillian Murphy, επιφορτισμένος με την άκρως επίπονη αποστολή (επίπονη γιατι απαιτείτο να χάσει πολλά κιλά ώστε να μοιάζει φυσιογνωμικώς, με τον λιπόσαρκο ‘Οπενχάϊμερ, ο οποίος τρεφόταν με «τσιγάρα, μαρτίνι και καφέ», όπως έχει γραφτεί) να ενσαρκώσει τον βασικό χαρακτήρα της ταινίας, είναι πειστικότατος και απολαυστικότατος στις μικρές ανεπαίσθητες κινήσεις του, τις σιωπές και το πρόσωπο-καθρέφτη της συνειδησιακής  ταραχής που βίωνε.

Με την παρουσία και του συναισθήματος αλλά κυρίως της επιστημονικής σκέψης της Φυσικής, να κυριαρχεί, ο Nolan, παρουσιάζει τις επιπτώσεις σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο, συγκεκριμένων επιλογών, και μας δείχνει ότι η υλοποίηση των ονείρων (ακόμη και των επιστημονικών) έχει κόστος…

Είναι χαρακτηριστική θεωρώ, η εκπληκτική σεκάνς της πρώτης πυρηνικής δοκιμής, όπου βλέπουμε μια σύντομη συζήτηση μεταξύ του τρανού επιστήμονα ο οποίος ήταν διευθυντής του εργαστηρίου στο Λος ‘Αλαμος τότε, και του επικεφαλής  του προγράμματος κατασκευής  της ατομ.βόμβας (του περίφημου Manhattan Project), του στρατηγού Λέσλι Γκροβς (ένας φοβερός Matt Damon). Ο Γκροβς ρωτάει φανερά τρομοκρατημένος  τον Οπενχάϊμερ, αν υπάρχει κίνδυνος με την πυρηνική δοκιμή που θα επιχειρήσουν, ν’ανατινάξουν τον κόσμο, και η σιβυλλική απάντηση του ‘Οππι είναι : ”what do you want from theory alone? „ τουτέστιν, αν θες να μάθεις γαλονά, τόλμα και ρίξε τη βόμβα και θα μάθεις, άλλος τρόπος δεν υπάρχει, σα να του έλεγε εμμέσως, ο Δόκτωρ. Και νομίζω πως, αν μη τί άλλο, ο Nolan διατηρεί μία ισορροπία στην ταινία, ανάμεσα στον συνακόλουθο θρίαμβο του επιστημονικού επιτεύγματος, και τις δεύτερες σκέψεις, που είχε και ο Οπενχάϊμερ, αλλά και τα υπόλοιπα μεγάλα ονόματα, της επιστημονικής κοινότητας.

Οι σκηνές του Oppie (όπως τον αποκαλούσαν οι συνάδελφοί του) με τον έτερο Φυσικό επιστήμονα, τον Νηλς Μπορ (ένας απολαυστικότατος Kenneth Branagh), όπως και με το «ιερό τέρας» της Φυσικής, τον Αλμπερτ Αϊνστάϊν (ένας επίσης εξαιρετικός Tom Conti) δείχνουν έναν επιστήμονα που δεν ήταν αναίσθητος ούτε ανυποψίαστος, αναφορικά με την επικινδυνότητα της κατασκευής που επιχειρεί, σαφώς και διατυπώνονται οι φόβοι και δισταγμοί των επιστημόνων, έναντι της ατομικής βόμβας, αλλά τελικά, φαίνεται πως κατίσχυσε το αίσθημα ευθύνης έναντι της χώρας του και ο πατριωτισμός. Και όσο προχωράει η ταινία (και μέσω αυτού του βασανιστικά επιδέξιου μοντάζ δια χειρός Jennifer Lame), βλέπουμε κι εμείς μαζί με τον δόκτωρα, πόσο τον αντάμειψε αυτός ο πατριωτισμός.

Με τα τρία νήματα της αφήγησης να διαπλέκονται επιδέξια, σε σημείο να προκαλείται σύγχυση στον θεατή αν κάνει το λάθος και πάρει τα μάτια του απ΄την οθόνη, λαμβανουμε απαντήσεις, αλλά αυτές οι απαντήσεις μοιάζουν να γεννάνε νέα ερωτήματα : τί ήταν τελικώς αυτός ο άνθρωπος; ένα κάθαρμα (στις διαπροσωπικές του σχεσεις), και λαμπρός επιστήμων;  ένας εγωπαθής που διψούσε για δόξα και φήμη; ήταν όπως τον σκιαγραφεί ένας εκτός εαυτού (ή μήπως απελπιστικά εντός ; ) Λιούις Στρος (ο Robert Downey Jr. μας χαρίζει ερμηνεία άξια βράβευσης, σε μια απ΄τις καλύτερες στιγμές της καριερας  του) σ’αυτή την συγκλονιστική σεκάνς κοντά στο φινάλε, όταν λύνονται οι παρερμηνείες  και αποκαλύπτονται  τα βαθύτερα κίνητρα συγκεκριμένων προσώπων του «κύκλου» του επιστήμονος, που προκάλεσαν την πτώση του σε δυσμένεια; Γιατί κατά πως φαίνεται, η δική μου εντύπωση τουλαχιστον, είναι πως ο Nolan, μας λέει πως ο Οπενχάϊμερ, δεν…ταλαιπωρήθηκε μετά την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας, λόγω ακριβώς αυτής, αλλά επειδή μικρότητες και πανίσχυρα συμπλέγματα κατωτερότητας συγκεκριμένου προσώπου, βοηθούμενα και απ’ την ισχυρή αντι-κομμουνιστική υστερία της εποχής (δεκαετία του 1950), οδήγησαν τον Οπενχάϊμερ, ενώπιον αυτής  της γελοίας ακρόασης στην Επιτροπή Εθνικής  Ασφάλειας  στα 1954, όπου έχουμε την ευκαιρία επίσης, να δούμε την Emily Blunt υποδυόμενη την επί 27 χρόνια σύζυγο του Οπενχάϊμερ, να καταθέτει και να υπερασπίζεται τον διάσημο σύζυγό της. Ακριβώς αυτή η παράλληλη έκθεση, και όσων διαμηνύθηκαν κατά τη διάρκεια της ακρόασης , αλλά και αυτών που ειπώθηκαν ενώπιον μιάς μεταγενέστερης ακρόασης, ενώπιον της Γερουσίας των Η.Π.Α, στα 1959, αποκαλύπτουν πολλά− τ’αληθινά κίνητρα που οδήγησαν σ’αυτή την γελοία δοκιμασία (όπως χαρακτηρίζει την κατάθεση του Οπενχάϊμερ στα 1954, ο γερουσιαστής που καθοδηγεί τον Λιούις Στρος στη διαδικασία ενώπιον του Σώματος, στα 1959, ένας υπέροχος Alden Ehrenreich) τον επιστήμονα, αλλά και την ταυτότητα του προσώπου, που ήταν στην ουσία, υπαίτιο για όσα τράβηξε ο Οπενχάϊμερ μετά το τέλος του 2^ου Παγκόσμιου Πολέμου.

 

Με ρόλο μικρό, αλλά κρισιμότατο, ο Rami Malek, υποδυόμενος τον πυρηνικό Φυσικό  Ντέηβιντ Χιλλ, καταθέτει κι αυτός ενώπιον της Γερουσίας στα 1959, και καίει τον άνθρωπο που ενορχήστρωσε την ταλαιπωρία του Οπενχάϊμερ.

Δεν ήταν τόσο οι συνέπειες και ο τραγικότατος αντίκτυπος που είχε το θανατηφόρο κατασκεύασμα του δρ. Οπενχάϊμερ,μοιάζει να μας λέει ο Nolan, όσο η άσβεστη και υπομονετική μνησικακία, αυτού του ανθρώπου, ο οποίος δεν ξέχασε ποτέ την δημόσια γελοιοποίησή του απ΄αυτόν, όπως και το ότι έστρεψε εναντίον του τον Αϊνστάϊν (δηλαδή όπως νόμιζε, ο μνησίκακος). Η τελική σεκάνς της ταινιας, είναι διπλά σημαντική : αφενός βλέπουμε την αληθινή αιτία των δεινών που υπέστη ο «πατέρας της ατομ.βόμβας», αφετέρου λύεται το μυστήριο του τι ακριβώς ειπώθηκε εκείνη την ημέρα κοντά στη λίμνη στο campus  του Πρίνστον, ανάμεσα στον ‘Οππι και τον Αϊνστάϊν, τί ήταν αυτό που έκανε τον δεύτερο να πάρει αυτή την πέραν περιγραφής έκφραση, και να αγνοήσει παντελώς τον ναύαρχο Στρος, τον πρώην πωλητή παπουτσιών Στρος, το μέλος της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Στρος,τον φιλάνθρωπο Στρος, τον επιχειρηματία Στρος. Και είναι πολύ περίεργη η στάση του Οπενχάϊμερ αμέσως μετά, όταν ο φανερά ενοχλημένος και σοκαρισμένος Στρος, τον ρωτάει όλο αγωνία «μα τι του είπες;».

Παλεύεις μια ζωή, χύνεις ποτάμια ιδρώτα, πασχίζεις να δρέψεις «τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών», και έρχεται η καταραμένη στιγμή που οι Σοφιστές σε γράφουν στα παλιά τους παπούτσια, γιατί όπως λέει ο βοηθός του Στρος σ’αυτή την φοβερή σεκάνς, «μα ναύαρχε, μπορεί να συζητούσαν πιο σημαντικά πράγματα…» [ «από εσάς», υπονοεί τόσο υπέροχα ο βοηθός, και  δεν χρειάζεται να πεί τίποτ’ άλλο, διότι ο αποδέκτης της παρατήρησης, έχει καταλάβει, κι αυτό είναι η μεγαλύτερη τιμωρία του].

Μπορεί βεβαίως, ο μνησίκακος-πλεγματικός, και οι δολοπλοκίες του, να ταλαιπώρησαν τον Οπενχάϊμερ, αλλά είχε και τους δικούς του δαίμονες ν’αντιμετωπίσει. Μετά την εκπληκτική σεκάνς της πρώτης πυρηνικής δοκιμής, όπου βλέπουμε τον μετέπειτα  «πατέρα της βόμβας υδρογόνου» Εντουαρντ Τέλερ (έξοχος ο Bennie Safdie) να παρακολουθεί  με έκδηλη ικανοποίηση την έκρηξη (τόση ικανοποίηση που καταντάει τρομακτική), έχουμε  την αντιστικτική σκηνή της ομιλίας του Οπενχάϊμερ, ενώπιον ενός παραλληρούντος πλήθους, που πανηγυρίζει για το τέλος του πολέμου. Και λέει ο ‘Οππι την τραγικά  αμφίσημη ατάκα : ″the world, will remember this day” , ενώ ξαφνικά τα χαρούμενα πρόσωπα του ακροατηριου, καίγονται μέσα σε ένα εκτυφλωτικό φως, σαν αυτό της πυρηνικής βόμβας, σαν αυτό που είδε ο Οπενχάϊμερ με τα ίδια του τα έκπληκτα μάτια, εκείνο το σημαδιακό ξημέρωμα του Ιουλίου του 1945− σα να έπεφταν κύματα φωτιάς απ΄τον ουρανό, σα να έφτασε πράγματι η Αποκάλυψη. Ο Οπενχάϊμερ συνεχίζει να μιλάει και ανάμεσα στα λόγια του, ακούμε στριγγλιές και κλάματα. Σαν ένας άλλος Μάκβεθ, που τέλεσε το φόνο και κατόπιν ενώ νόμιζε πως έθαψε την αποτρόπαιη πράξη του στα τρίσβαθα της συνείδησής του, αυτή βγήκε στην επιφάνεια για να τον οδηγήσει στην απελπισία και την τρέλα, έτσι και ο ‘Οππι, προχωράει ανάμεσα στο πλήθος, που τον χειροκροτάει φρενιασμένα και  σκοντάφτει πάνω σε έναν μαύρο και απαίσιο όγκο, τα πόδια του έχουν σκεπαστεί από μια καβουρνιασμένη μάζα που κοίτεται κουλουριασμένη μπροστά του.

 Μπορεί ο Στρος, να λέει με λυσσαλέα οργή στους συνεργάτες  του, πως ο Οπενχάϊμερ, «ποτέ δεν εξέφρασε μεταμέλεια για τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι», αλλά σε όλη την ταινία, έχουμε διαρκείς υπενθυμίσεις, της ευθύνης  που επικρεμάται σαν Δαμόκλειος σπάθα, πάνω απ΄το σοφό κεφάλι του επιστήμονα. Με αποκορύφωμα τη συγκλονιστική σκηνή της συνάντησης του Οπενχάϊμερ με τον τότε Πρόεδρο των Η.Π.Α, τον Χάρι Τρούμαν (ο πάντα υπέροχος Gary Oldman, σε συντομότατο ρόλο, ″one scene, a page and a half” όπως δήλωσε ο ηθοποιός), όπου όταν ο δοκτωρ, τολμάει να του πεί ειλικρινέστατα «κύριε Πρόεδρε, τα χέρια μου είναι βαμμένα με αίμα», βλέπουμε τον Τρούμαν, να βγάζει το μυξομάντηλό του, και να το προσφέρει στον Οπενχάϊμερ για να σκουπισει τα αίματα…

 

Είναι εντυπωσιακότατη, και καθηλωτική η ταινία του Nolan,με ωραιότατη φωτογραφία πάλι δια χειρός Hoyte van Hoytema, έχει μια γοητεία που την κυκλώνει και δε μπορείς ν’αποφασίσεις αν αυτή, οφείλεται στην θεϊκη μουσική που μας χάρισε ο Goransson και που «συμπρωταγωνιστεί», στις εξαιρετικές ερμηνειες ακόμη και στους δεύτερους ρόλους, ή στην παρουσία του Murphy, ο οποίος πλάθει έναν επιστήμονα που ταλανιζόταν από οράματα αγέννητων ακομη συμπάντων, άλλων κόσμων κρυμμένων μέσα στον κόσμο της ύλης που τον περιέβαλε. Μα δεν του το είπε σε μιά σκηνή και ο φίλος του ο Σεβαλιέ (ο Jefferson Hall που είχαμε δεί και στο Tenet) ;  «Ρόμπερτ, έχεις την ικανοτητα να βλέπεις, πέρα απ΄τον κόσμο που μας περιβάλλει. Κι αυτό έχει ένα τίμημα», του λέει ο φίλος του και προσφέρεται μετά της συζύγου του, να συνδράμουν το ζεύγος Οπενχάϊμερ, που πνίγονται στις γονεϊκές ευθύνες (είναι χαρακτηριστικότατη, και της κατάστασης που βίωνε η σύζυγός του Κίττυ, η σκηνή όπου ο ‘Οππι επιστρέφει θριαμβευτής στο σπίτι τους, αφού έχει ήδη επιλεγεί για να διευθύνει το εργαστήριο στο Λος ‘Αλαμος, και η Κίττυ, κάθεται στο σκοτάδι αγκαλιά με ένα μπουκάλι ποτό, ενώ το σπίτι αντηχεί απ΄τις στριγγλιές του πολύ κακότροπου μωρού τους).

Διατυπώθηκαν ήδη παράπονα, για την περιορισμένη παρουσία-ανάπτυξη των γυναικείων ρόλων σ’αυτή την ταινία. Ένας,μη φανατικός θαυμαστής του σκηνοθέτη, ίσως και να πεί απερίφραστα πως έφτιαξε μια ανδροκρατούμενη εντελώς, ταινία, όπου οι γυναίκες έχουν κατά βάση υποστηρικτικό ρόλο, απλώς πλαισιώνουν τους τροπαιοφόρους αρσενικούς, και τους προσφέρουν το απαραιτητο συναισθηματικό (και σεξουαλικό ) αντίβαρο για να αποφορτίζονται απ΄την πίεση της δουλειάς τους… Σίγουρα, καθόλου κολακευτικός χαρακτηρισμός για μια ταινία, εν έτει 2023. Ο ίδιος ο Nolan βέβαια, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα , ζήτησε επανειλλημένως συγγνώμη απ΄την μία εκ των δύο συμπρωταγωνιστριών του Murphy, την Florence Pugh (που υποδύεται την μεγάλη αγάπη του Οπενχάϊμερ, ψυχίατρο και μέλος του αμερικάνικου Κομμουνιστικού Κόμματος,Τζην Τάτλοκ), για τον μικρό ρόλο που της έλαχε. Ευτυχώς είναι πολύ δυνατές οι περιορισμένες σκηνές της, ιδίως αυτές των ερωτικών συνευρέσεών της με τον Οπενχάϊμερ, η μία εκ των οποίων λογοκρίθηκε δυστυχώς, για να μην προσβληθούν τα θρησκευτικά και μη, ήθη, της ασιατικής κινηματογραφικής αγοράς… Και είναι εξόχως λυπηρό αυτό,γιατι ακριβώς στην λογοκριμένη σκηνή, η Pugh μοιάζει με φιγούρα βγαλμένη από πίνακα του Balthus, έτσι που κάθεται με απλωμένη τη γύμνια της στην πολυθρόνα, αντίκρυ στον επίσης γυμνό Oppie (δε γνωρίζω αν και το δικό του πλάνο, λογοκρίθηκε, κι αυτό λέει πολλά) και συζητάνε για την θυελλώδη σχέση τους.

Ο έτερος γυναικείος ρόλος, σαφώς μεγαλύτερος απ΄της Τάτλοκ, είναι αυτός που ενσαρκώνει η πάντα εξαιρετική Emily Blunt− ο ρόλος της συζύγου του Οπενχάϊμερ, Κίττυ, βιολόγος και πρώην μέλος του αμερικάνικου Κομμουνιστικού Κόμματος,που «περιέργως κατέληξε νοικοκυρά» όπως του λέει τη βραδιά της γνωριμίας τους, σε μια φοβερή σεκάνς όπου βλέπουμε την επιστήμη να συμπορεύεται πολύ άνετα με το φλερτ και τη σεξουαλική επιθυμία. Το ότι ήταν ήδη εγκλωβισμένη σε ένα γάμο (τον δεύτερό της) η ωραία Κίττυ, δεν είχε καμία απολύτως σημασία, όπως βλέπουμε σ’αυτή τη σκηνή. Η περιγραφή της Κβαντικής Μηχανικής που επιχειρεί ο γοητευτικός Φυσικός, για χάρη της συναδέλφου του (σε άλλο τομέα βέβαια),είναι πολύ λυρική, και ξεφεύγει απ΄τον στεγνό, αυστηρό και αντιποιητικό κόσμο του εργαστηρίου.  Οι δύο σημαντικές γυναίκες στη ζωή του Οπενχάϊμερ, αυτές που του στάθηκαν σε δοκιμασίες (όπως η Κίττυ κατά τη διάρκεια της ακρόασης το 1954), αυτές που τον ευαισθητοποίησαν για τα παγκόσμια προβλήματα και τον…εξοικείωσαν με τον κομμουνιστικά ιδεώδη (όπως η Τζην Τάτλοκ, αλλά και η Κίττυ), σ’αυτή την συναρπαστική δουλειά του Nolan, αποτελούν την ερωτική και τρυφερή παρένθεση,ίσως σε αρμονία με την θεμελειώδη διάκριση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού βίου.

 

 

Θ’αξιζε ν’αναπτυχθεί περισσοτερο στην οθόνη, η σημαντική για τον Oppie, σχέση του μ’αυτό το εντυπωσιακό κορίτσι, που «πολλοί νόμιζαν ότι μοιάζει με ιρλανδή πριγκίπισσα», με την ευφυία, την πανεπιστημιακή μόρφωση και τη μεγάλη αγάπη για τη λογοτεχνία, αλλά και την κατάθλιψη…τα δύο τελευταία σημειωτέον, τα είχε και ο Οπενχάϊμερ. Η Τζην Τάτλοκ, ψυχίατρος  και μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, είχε το τραγικό τέλος που βλέπουμε στην ταινία, στα 29 της μόλις, χρόνια. Υπάρχουν φήμες πως δεν αυτοκτόνησε, αλλά έπεσε θύμα δολοφονίας, όπως και ότι πάλευε για χρόνια ν’αποδεχτεί τη σεξουαλικότητά της.Η ιδιαίτερη και διαρκής σχέση που είχε με τον διάσημο Φυσικό, αποδίδεται πολύ ωραία απ΄το δίδυμο των Murphy- Pugh, όπως πολύ ωραία αποδίδεται η μνησικακία της Κίττυ, έναντι του Εντουαρντ  Τέλερ− ή έκφραση του προσώπου της Emily Blunt στη σκηνή της βράβευσης του συζύγου της απ ΄τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον στα 1963, είναι πέραν περιγραφής και άξια βράβευσης, η σιωπή της και το βλέμμα της, τα είπαν όλα.

Νικάει ή χάνει ο κατασκευαστής αυτού του τρομερού όπλου που άλλαξε τον κόσμο μας δια παντός και ανεπιστρεπτί;

Μόλις πέφτουν οι τίτλοι τέλους, σκεφτομαστε πως αξίζει το σεβασμό μας ή το ανάθεμά μας αυτός ο άνθρωπος που πλήρωσε ακριβά το θάρρος της γνώμης του; και πάλι νομίζω, το τελευταίο πλάνο με τον ‘Οππι να λέει την τελική ατάκα στον Αϊνστάϊν έχοντας αυτό το απίστευτο υγρό βλέμμα, είναι η καλύτερη απάντηση. Και ο Νηλς Μπορ, τον είχε προειδοποιήσει : «δεν είναι ένα νέο όπλο, είναι ένας νέος κόσμος, αλλά ο κόσμος δεν είναι έτοιμος ακομα» του έλεγε στα πρόθυρα της κατασκευής  του υπερόπλου. Νίκησαν η επιστημονική περιέργεια, και ίσως, η ματαιοδοξία…

 

 

Trivia :

·        Η πρώτη στην Ιστορία, πυρηνική δοκιμή, έλαβε χώρα στις 16-7-1945, στις 5.29 π.μ. Ο Benny  Safdie  που υποδύεται τόσο ανατριχιαστικά, τον Εντουαρντ Τέλερ, όταν ακομη φοιτούσε στο γυμνάσιο, δούλεψε δίπλα σε πυρηνικό Φυσικό στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια.

·        Γυρίσματα έγιναν και στις εγκαταστάσεις του Berkeley και του Princeton, και στο Λος Άλαμος στο Νέο Μεξικό. Ο προϋπολογισμός  της ταινιας ήταν 100 εκατ.δολλάρια, και μέχρι στιγμής οι εισπράξεις (προ φόρων) έχουν φτάσει τα 788 εκατομ.δολάρια παγκοσμίως. Για την αναπαράσταση  της πυρηνικής δοκιμής, κατασκευάστηκαν αληθινά εκρηκτικά , καθώς και μινιατούρες για τις βόμβες και τον πύργο πάνω στον οποίο στερεώθηκε η βόμβα. Προκειμένου να δοθεί η ψευδαίσθηση του πραγματικού μεγέθους, χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφική τεχνική της εξαναγκασμένης προοπτικής (forced perspective). Επίσης κατασκευάστηκε μια ολόκληρη πόλη σε στυλ δεκαετίας 1940, για τον οικισμό που φτιάχτηκε στο Λος ‘Αλαμος.

·        Ο Robert Downey Jr. περιέγραψε την ταινία ως «την καλύτερη ταινία που έχει εμφανιστεί». Προκειμένου να προετοιμαστεί για το ρολο του, ο Murphy διάβασε πολλά για τον Οπενχάϊμερ και εμπνεύστηκε απ’το στυλ του Bowie στα ‘70s.  Οι Blunt, Downey Jr. και Damon, έλαβαν αμοιβή 4 εκατομ.δολάρια έκαστος, αντί για 10-12 εκατομ. που λαμβάνουν συνήθως…

·        Πρώτος που είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη μεταφορά της βιογραφίας των Bird- Sherwin στο σινεμά, ήταν ο Sam Mendes. Ο Nolan, δήλωσε πως ήθελε να εξερευνήσει τη σχέση του Στρος με τον Οπενχάϊμερ, και πρότυπό του ήταν η σχέση Σαλιέρι-Μότσαρτ, όπως παρουσιάζεται στο θρυλικό Amadeus (1984).

·        Η περίφημη σκηνή με το δηλητηριασμένο μήλο, όπου ο νεαρός διδακτορικός φοιτητής ‘Οππι, λέει τη λέξη wormhole στον έτερο Φυσικό, Νηλς Μπορ, αποτελεί μύθευμα−ο εγγονός του Οπενχάϊμερ,δήλωσε πως αυτό το περιστατικό είναι αναληθές… Πάντως η λέξη που προφέρει ο Όππι αρπάζοντας το μήλο απ΄τα χέρια του Μπορ, αποτελεί έξοχο υπαινιγμό για τις περίφημες σκουληκότρυπες της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας : χωροχρονικές σήραγγες που συνδέουν δύο απομακρυσμένα σημεία του Σύμπαντος. Αντιθέτως, η σκηνή της συνάντησης  του Οπενχάϊμερ με τον Πρόεδρο Τρούμαν, αληθεύει ως προς τον χαρακτηρισμό του Προέδρου για τον επιστήμονα : cry-baby… Λέγεται, πως μετά απ΄αυτή τη συνάντηση ο Πρόεδρος ζήτησε να μην τον ξανασυναντήσει ποτέ…

·        Προκειμένου να προβληθεί η ταινία σε χώρες της Ασίας και Μ.Ανατολής, η Universal διένειμε λογοκριμένη(!!!) κόπια, στη σκηνή που η Τζην και ο Οπενχάϊμερ συζητούν γυμνοί, καθισμένοι σε αντικρυστές  πολυθρόνες. Η Τζην εμφανίζεται (στη λογοκριμένη κόπια), να φοράει ένα μαύρο φόρεμα. Στην Ινδία, διανεμήθηκε λογοκριμένη κόπια αναφορικά με τις σκηνές που περιέχουν σεξ, γυμνό ή κάπνισμα, αλλά η περίφημη ρήση απ΄το ιερό κείμενο Bhagavad Gita ( now I am become Death, the destroyer of worlds) που διαβάζει ο Οπενχάϊμερ από τα ινδικά, καθ’ υπόδειξην της Τάτλοκ, παρέμεινε ανέπαφη, παρόλο που και γιαυτή τη σκηνή υπήρξαν αντιδράσεις.