Εκδίκηση, τ' όνομά σου είναι Άμλεθ

Μιά πολύ ενδιαφέρουσα παραλλαγή της ιστορίας του θρυλικού ‘Αμλετ (όπως τον έχουμε γνωρίσει μέσα απ’ την τραγωδία του Σαίξπηρ) μας προσφέρει ο Robert Eggers με την πιο πρόσφατη ταινία του με τίτλο THE NORTHMAN. Ο Eggers συνυπογράφει το σενάριο με τον Sjon –συνεργάτης της Ισλανδής καλλιτέχνιδος Bjork−και εμπνέεται απ΄τον μεσαιωνικό σκανδιναβικό θρύλο του πρίγκηπα Άμλεθ, όπως τον κατέγραψε ο Δανός ιστορικός Saxo Grammaticus.Βουτηγμένη στο αίμα, μ’ εντυπωσιακή φωτογραφία δια χειρός Jarin Blaschke η οποία υπογραμμίζει την άγρια φύση των προσώπων του δράματος,κι εξαιρετική μουσική απ΄τους Robin Carolan και Sebastian Gainsborough,η ιστορία του νόμιμου διαδόχου στο θρόνο του νησιού Χράφνσεϊ, είναι μια ιστορία εκδίκησης,μανιασμένης και ανυποχώρητης που ορκίζεται να πάρει ο νεαρός Άμλεθ, όταν γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της στυγνής δολοφονίας του βασιλέα πατέρα του, Αουρβάντιλ (επονομαζόμενου και Κοράκι του Πολέμου), απ’ τον ίδιο του τον αδελφό Φιολνίρ.Βεβαίως και υπάρχουν ομοιότητες της ιστορίας του Βίκινγκ πρίγκηπα που αφηγείται τόσο εντυπωσιακά ο Eggers, με την θρυλική ιστορία του Δανού πρίγκηπα ‘Αμλετ, που τόσο ωραία έχει αφηγηθεί ο Σαίξπηρ : η βασανιστική επανεμφάνιση του δολοφονηθέντος βασιλιά-πατέρα του πρίγκηπα, ο σκανδαλώδης γάμος της χήρας βασίλισσας Γκουντρούν (η Nicole Kidman) με τον σφετεριστή του θρόνου και σφαγέα του νόμιμου βασιλιά, Φιολνίρ (αδελφό του τεθνεότος),η γυναικεία ύπαρξη που μοιάζει να τραβάει τον πολύπαθο Άμλεθ απ’τα σκοτάδια της εκδίκησης που θέλει να πάρει τόσο λυσσασμένα, και φυσικά οι φόνοι οι οποίοι υπήρχαν άφθονοι και στον κατά Σαίξπηρ Άμλετ.

Χωρίς να επιδεικνύουν και ιδιαίτερο ψυχολογικό βάθος θα έλεγα, η πρωταγωνιστική τετράδα των A.Skarsgard (ο οποίος ονειρευόταν για χρόνια μια ταινία για τους Βίκινγκς), N.Kidman, C.Bang και E. Hawke στηρίζουν επαρκώς τους ρόλους τους, ιδίως ο Skarsgard είναι η ίδια η Αιμοσταγής Εκδίκηση απ’ την κορφή ως τα νύχια. “Hate is all I’ve known” λέει σε κάποια σκηνή ο ενήλικας πιά Άμλεθ, και το νήμα που διατρέχει ολόκληρη την ταινία, είναι το βαρύτατο χρέος που καλείται να σηκώσει στους ώμους του ο άγριος Βίκινγκ.

Σε μία κομβικής σημασίας σεκάνς, στην αρχή της ταινίας, ο βασιλιάς Αουρβάντιλ μετά του αγαπημένου του διαδόχου στο θρόνο, συμμετέχουν σε μία μυητική τελετουργία, της οποίας προϊσταται ο γελωτοποιός (και πιστός φίλος του βασιλιά) του παλατιού, Εϊμίρ (ο Willem Dafoe σε μικρό αλλά χαρακτηριστικό ρόλο). Εκεί ο ανήλικος Άμλεθ (τον υποδύεται ο Oscar Novak)μέσα σ’ένα όργιο τεχνητά προκαλούμενων παραισθήσεων, ακούει συγκλονισμένος τον πατέρα του να του υπαγορεύει το ιερό του χρέος προς την οικογένειά του : «αν κάποτε πέσω νεκρός από εχθρικό σπαθί, εσύ να πάρεις εκδίκηση για το θάνατό μου, αλλιώς να ζήσεις μέσα στη ντροπή!» του λέει και ο μικρός επαναλαμβάνει τα λόγια (αν του βάσταγε ας έκανε διαφορετικά). Σ’αντίθεση με τον ευγενικό, στοχαστικό πρίγκηπα που έπλασε η πένα του Σαίξπηρ, τούτος ο Άμλεθ περιφέρεται βουτηγμενος στο αίμα κραδαίνοντας στο ένα χέρι το τσεκούρι και στο άλλο το μαχαίρι, κόβει λαιμούς αβέρτα και για βιβλίο φυσικά ούτε λόγος. Αλλά και η γυναικεία ύπαρξη (εκτός της φοβερής μητέρας του), που φαίνεται να τον συγκινεί και να τον τραβάει λίγο μακριά απ ΄τον εαυτό του, δεν είναι η ευαίσθητη αρχοντοπούλα Οφηλία, αλλά η μάγισσα ‘Ολγκα (η Anya Taylor-Joy) απ΄το Birch Forest, που του λέει προειδοποιητικά : “your strength can break men’s bones. I have the cunning to break their minds”. Η αμφιθυμία που διακρίνουμε στον χαρακτήρα του Άμλεθ,αναφορικά με το χρέος του, σκιάζει νομίζω, δυσάρεστα τον νεαρό vigilante με μία αύρα ντετερμινισμού : σε ολόκληρη την ταινία, υπάρχουν διαρκείς υπενθυμίσεις του χρέους του προς τον δολοφονηθέντα πατέρα του, είτε από διάφορους Μάντεις, είτε από μετενσαρκώσεις του νεκρού σε κοράκια ή λύκους.Τούτος ο Άμλεθ, δεν βλέπει το φάντασμα του πατερα του να στοιχειώνει τις πολεμίστρες του κάστρου, αλλά ένα μαύρο κοράκι να τον «καρφώνει» με το βλέμμα του και να κρώζει ανατριχιαστικά, ή ένα λύκο να συναντά την άγρια ματιά του και να συννενοούνται σιωπηλά. Ο ίδιος επίσης, αυτό επαναλαμβάνει στην ‘Ολγκα, ότι έχει ήδη προβλεφθεί πως θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει να διαλέξει «ανάμεσα στην αγάπη των δικών του, και την εκπλήρωση του χρέους του», είναι όλα γραμμένα λέει, άρα το μόνο που μας μένει είναι να έχουμε έναν ένδοξο θάνατο.

Η υποβλητική φωτογραφία της ταινίας,και η έξοχη μουσική της, μας αποζημιώνουν για τη θλίψη που προκαλεί το πάλαι ποτέ πανέμορφο προσωπάκι της Kidman,πολύ φοβάμαι ότι οι αισθητικές επεμβάσεις που έχει κάνει πέτυχαν ένα εντελώς αντι-αισθητικό αποτέλεσμα…

 

Σε 5 κεφάλαια χωρίζεται η ταινία του Eggers με το φινάλε της να μοιάζει μ’ εκείνο που επιφυλάσσει ο Σαίξπηρ στον (αντι)ήρωά του : ο Άμλεθ παίρνει επιτέλους την εκδίκησή του και ξαπλώνει νεκρό τον σφετεριστή του θρόνου του πατέρα του, αλλά πληρώνοντας βαρύτατο τίμημα. Τί σημασία έχει όμως, όταν η Βαλχάλα τον περιμένει με ορθάνοιχτες πύλες;

 

 

 

Trivia :

·        Τα γυρίσματα έγιναν κυρίως στην Β.Ιρλανδία, το χωριό του βασιλιά Αουρβάντιλ κατασκευάστηκε στην ακτή του Antrim. Για το περίφημο ηφαίστειο της Έκλα, χρησιμοποιήθηκε ένα νταμάρι έξω απ’ το Μπέλφαστ. Σύντομες σκηνές γυρίστηκαν και στην Ισλανδία.

·        Η τραγουδίστρια Bjork έχει έναν μικρό ρόλο στην ταινία υποδυόμενη την Seeress που υπενθυμίζει στον Άμλεθ το χρέος του, αλλά και το ότι θα γνωρίσει μια Maiden-King.

·        Ως πρόσθετη πηγή έμπνευσης, ο σκηνοθέτης αναφέρει και τον Κόναν Τον Βάρβαρο. Το ενδιαφέρον του να σκηνοθετήσει μια ταινία για τους Βικινγκς,προκλήθηκε μετά από το ταξίδι του στην Ισλανδία το 2016, με τη σύζυγό του η οποία αγαπάει τους αρχαίους σκανδιναβικούς θρύλους. Σ’εκείνο το ταξίδι γνωρίστηκε με την Bjork η οποία τον σύστησε στον Ισλανδό ποιητή, μυθιστοριογράφο και σεναριογράφο Sigurjon Birgir Sigurosson (aka Sjon).

·        Οι Kate Dickie και Ralph Ineson που επίσης εμφανίζονται σε σύντομους ρόλους στην ταινία,πρωταγωνιστούσαν στην πρωτη ταινία του Eggers  το αριστουργηματικό The Witch (2015).

·        Το ηφαίστειο της ‘Εκλα, βρισκεται στα νότια της Ισλανδίας, και είναι απ΄τα πιο ενεργά ηφαίστεια. Κατά τον Μεσαίωνα, οι Ισλανδοί το αποκαλούσαν «Πύλη της Κολάσεως».