'Εξω απ΄τον λαβύρινθο

 

Θα μπορούσε να είναι το νέο Buried ( η ταινία του 2010 με πρωταγωνιστή τον Ryan Reynolds) αλλά με γυναίκα πρωταγωνίστρια. Όμως, η ταινία του Alexandre Aja με τίτλο OXYGENE/ OXYGEN είναι ακόμη πιό συγκλονιστική, ακόμη πιό σπαρακτική αλλά και πιο τρομακτική από εκείνη. Και σίγουρα είναι ευστοχότατο αυτό που γράφτηκε : “a must-watch thriller for sci-fi fans”.

Ένας θάλαμος κρυογονικής με συντονιστή ένα προηγμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, το M.I.L.O (Medical Interface Liaison Operator)− ο Mathieu Amalric δανείζει τη φωνή του− μια γυναίκα που αδυνατεί να θυμηθεί πώς βρέθηκε εκεί, ακινητοποιημένη, ξαπλωμένη και καλωδιομένη, ένα φιλόδοξο σχέδιο διάσωσης του ανθρώπινου γένους, και μία φοβερή ταινία ως σύνολο, με την υπέροχη Melanie Laurent σε one-woman show, σε μία σπαρακτικότατη ερμηνεία.

Αυτό που ξεκινάει ως το απολύτως κλειστοφοβικό θρίλερ ανεξήγητου εγκλεισμού της Ελίζαμπεθ, μέσα σε θάλαμο κρυογονικής, τα μύρια όσα ερωτηματικά που κατακλύζουν το ήδη χτυπημένο απ΄τον πανικό μυαλό της και προκαλούνται και στον θεατή,βαθμιαία γίνεται μια τρομακτική πρόγευση του μέλλοντός μας, και μία κλονιστική υπαρξιακή αλληγορία με…αχανείς προεκτάσεις, ας το διατυπώσω έτσι διότι μία συγκεκριμένη αποκάλυψη που ανακοινώνεται στην Ελίζαμπεθ είναι και το κλειδί που ανοίγει την πόρτα σ’αυτό που είναι ταυτόχρονα ελπίδα, δεύτερη ευκαιρία αλλά και ασύλληπτη τραγωδία.

Αν το δράμα της ανθρώπινης ύπαρξης ορίζεται απ΄την θεμελειακή για την ψυχική της ισορροπία πεποίθηση, ότι έχει ελευθερία επιλογών και αυτόνομη βούληση και απ΄το υπονομευτικό αυτής της ελευθερίας αόρατο και πανίσχυρο πλέγμα των πάσης φύσεως συστημάτων, τότε η καθηλωμένη στον θάλαμο κρυογονικής Ελίζαμπεθ, είναι η επιτομή αυτού του δίπολου, το οποίο γιγαντώνεται όσο η Λιζ συνειδητοποιεί τα αδιανόητα. Απ΄την πρώτη στιγμή που ξυπνάει,σκεπασμένη απ’το κεφάλι ως τα πόδια της, μ’ ένα βιολογικό κουκούλι και προσπαθεί λυσσαλέα ν’απελευθερωθεί, να γεμίσει τους πνεύμονές της με οξυγόνο, η Ελίζαμπεθ είναι πεπεισμένη πως θα την βρούν επιτέλους, κάποιος θ’ακούσει τις απεγνωσμένες κραυγές της, θα έρθουν να τη σώσουν να τη βγάλουν απ΄αυτό το φρικτό φέρετρο στο οποίο αδυνατεί να θυμηθεί πότε/πώς μπήκε ζωντανή.

 Δεν είναι καθόλου βαρετή η ταινία του Aja, κι ας ασχολείται επί μιάμιση ώρα περίπου,αποκλειστικά με την παγιδευμένη Ελίζαμπεθ και τους τρόπους που σκαρφίζεται για να βγεί από κεί μέσα. Και είναι, όπως προείπαμε, αυτή η απολύτως σοκαριστική συνειδητοποίηση της κατάστασής της, η κολλητική ουσία που τοποθετεί όλα τα κομματάκια στο τεράστιο παζλ, κάνοντας αυτή την ταινία ένα τρομερό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας ( ; ) ή μήπως δυνητικής επιστημονικής πραγματικότητας; Σιγά-σιγά η ευρύτερη εικόνα, το μεγαλόπνοο σχέδιο απλώνεται μπροστά στα έκπληκτα μάτια της Λιζ αλλά και του θεατή, συνοδεία της εκπληκτικής μουσικής που έγραψε ο Robin Coudert (aka Rob)− ειδικά τα κομμάτια Open και Samara είναι εξαίσια− και η Ελίζαμπεθ μαθαίνει ποιά είναι, από πού έρχεται και πού πηγαίνει.

Αν δεν συνέβαινε αυτό που συνέβη, αυτή η δυσλειτουργία στο σύστημα, η Λιζ δε θα ξυπνούσε πριν την ώρα της, ίσως δε θα μάθαινε ποτέ όλα αυτά που έμαθε τώρα ακινητοποιημένη μέσα σ’ έναν στενό θάλαμο σαν φέρετρο,με βελόνες μπηγμένες στο κορμί της, που χορηγούν διάφορες ουσίες στον οργανισμό της για να τη διατηρούν σε καλή κατάσταση. Διότι η Λιζ βρισκόταν σε κατάσταση τεχνητού ύπνου απ’ τον οποίο δεν έπρεπε να ξυπνήσει τόσο νωρίς, ήταν λάθος, κάτι πήγε στραβά και ιδού τ’αποτελέσματα.

Η Laurent είναι εξαιρετικά πειστική στον μοναδικό ρόλο της ταινίας, κι έχει συνδυαστεί πολύ ωραία με τον έξοχο επίσης στην φωνητική ερμηνεία του,Amalric. Η υποστηρικτική, και πάντα ευγενική φωνή του MILO, αποτελεί την μοναδική διασύνδεση της απελπισμένης και πλήρως τρομοκρατημένης Λιζ με τον έξω κόσμο, πώς όμως ακριβώς ορίζεται το έξω εν προκειμένω, είναι καθοριστικής σημασίας, και αυτό που προκαλεί ανατριχίλες. Είναι συγκινητικότατο το παραλήρημα της εγκλωβισμένης Ελίζαμπεθ, της διάσημης γιατρού κρυογονικής που έχει απασχολήσει επανειλλημένως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Και είναι έξυπνο το εύρημα, της κατά έναν τρόπο ανασύνθεσης του εαυτού της μέσω της βοήθειας που της παρέχει ο πάντα παρών MILO. Δεν είναι καμία άσχετη η Ελίζαμπεθ, σιγά-σιγά και ενώ προχωράει η ταινία και  ενημερώνεται πως είναι ξύπνια εδώ και 1 ώρα περίπου, μαθαίνουμε κι εμείς μαζί της, ποιά είναι, το παρελθόν της, τα επιτεύγματά της (όχι πάντοτε ευπρόσδεκτα). Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως ναι, η Ελίζαμπεθ θα κατορθώσει να βγεί από κεί μέσα, θα είναι νικήτρια σ’ αυτή την τόσο ανατριχιαστικά πρωτότυπη ταινία επιβίωσης. Ξέρει να κάνει τις σωστές ερωτήσεις στον MILO,και να του δίνει τις σωστές οδηγίες, και επιτέλους κατάφερε ν’απελευθερώσει τα χέρια και τα πόδια της, σημαντικότατο για έναν άνθρωπο που βρίσκεται στην κατάστασή της.

Δεν είναι όμως τόσο εύκολος ο απεγκλωβισμός της Λιζ, κι αυτό που κάνει την ταινια  του Aja υπέροχη είναι ακριβώς αυτές οι επίμονες προσπάθειες της γυναίκας να μάθει τι ακριβώς της συνέβη και τα μύρια μικρο-εμπόδια που ολοένα και την απομακρύνουν απ΄τον στόχο της. Και η στιγμή της αποκάλυψης είναι όντως σοκαριστική για την ίδια αλλά και για εμάς τους θεατές. Σε μία εκπληκτική σεκάνς όπου «πέφτει η προστατευτική κουρτίνα» που χώριζε την Ελίζαμπεθ απ΄την αλήθεια,βλέπουμε τι πραγματικά συνέβη. Η τρομερή ομορφιά της Επιστήμης, απλώνεται μπροστά στα έκπληκτα ορθάνοιχτα μάτια της, αλλά αυτό είναι το προανάκρουσμα μίας ακόμη πιό σοκαριστικής στιγμής όπου η Ελίζαμπεθ μαθαίνει ποιά είναι πραγματικά. Είναι δύσκολο να περιγράψουμε το σοκ και την ανείπωτη οδύνη που βιώνει η δύστυχη Ελίζαμπεθ, μόλις μαθαίνει την αλήθεια, χωρίς να προδώσουμε την πλοκή, κι αυτό γιατί ακριβώς αυτή η γνώση είναι που καθιστά τούτη την ταινία φοβερή.

Με τ’αποθέματα οξυγόνου να μειώνονται επικίνδυνα, και το μυαλό της να γεννάει παραισθήσεις, το πολύ συγκινητικό φινάλε, αφήνει ερωτηματικά : δεν είναι βέβαιο ότι τα κατάφερε η Ελίζαμπεθ, ίσως όλη η τελευταία σεκάνς να ήταν μία παρηγορητική παραίσθηση που γέννησε το μυαλό της, ένα παιχνίδι στο οποίο συνήνεσε ο ψύχραιμος και υποστηρικτικός  MILO προκειμένου να κάνει πιό υποφερτό τον εγκλωβισμό της.

Αυτό που μένει όμως μετά απ΄την παρακολούθηση αυτής της τόσο αγχωτικής ταινίας, είναι η ατάκα της δακρυσμένης Ελίζαμπεθ, που συνοψίζει όλο το υπαρξιακό (της) δράμα :  «Ξέρω τη ζωή μας απ‘έξω κι ανακατωτά, παρόλο που δεν την έχω ζήσει»…