Λατρευτή μου Βίτα

Το χρονικό της ερωτικής φιλίας μεταξύ των δύο διάσημων Αγγλίδων συγγραφέων Βιρτζίνια Γούλφ και Βίτα Σάκβιλ-Γουέστ, μας παρουσιάζει η ταινία της Chanya Button με τιτλο VITA AND VIRGINIA , βασισμένη στ' ομότιτλο θεατρικό της Eileen Atkins (η οποια συνυπογράφει το σενάριο με τη σκηνοθέτιδα). Με το συγκλονιστικό The Hours(2002) του Stephen Daldry να έχει προηγηθεί, είναι θα έλεγα βαρύτατη η σκιά της Nicole Kidman και της φοβερής ερμηνείας της, πάνω σε τούτη την ταινία η οποία διαθέτει ένα μεγάλο ατού (και μάλλον το μοναδικό) : το γοητευτικότατο πρωταγωνιστικό δίδυμο των Elizabeth Debicki- Gemma Arterton οι οποίες ενσαρκώνουν επαρκέστατα τις δύο συγγραφείς. Η Arterton πλάθει μιά υπέροχη Βίτα, έναν σίφουνα ευφυίας, αντισυμβατικότητας (σ΄ό,τι αφορά την ερωτική ζωή της τουλάχιστον) και επιμονής,που έχει βαλθεί να γνωρίσει επιτέλους την κυρία Γούλφ, η οποία έχει ήδη αποκτήσει τη φήμη της μεγάλης (και τρελής) συγγραφέως...  Η Βίτα που είναι επίσης συγγραφέας (μυθιστοριογράφος και ποιήτρια, αλλά και δημοσιογράφος και σχεδιάστρια κήπων) γνωρίστηκε με την Βιρτζίνια στα 1922 και η έλξη ανάμεσα στις δύο γυναίκες ήταν άμεση και αμοιβαία. Αν η Γούλφ της Kidman ήταν μία βασανισμένη ψυχικά και συνεχώς απασχολημένη με τη συγγραφή γυναίκα, η οποία διέμενε σ' 'ενα σπίτι ως επί το πλείστον ησυχαστήριο, η Γούλφ που μας χαρίζει η εξαίρετη Debicki είναι μιά επίσης ταλαιπωρημένη ψυχικά συγγραφέας, η οποία παρηγοριεται τρόπον τινά με την τρυφερότητα και παιχνιδιάρικη διάθεση των φίλων της (δικών της και της αδελφής της Βανέσα Μπελ- την υποδύεται η Emerald Fennell). Οι σκηνές των πάρτι που διοργανώνει η αδελφή της, ή της συζήτησης των φίλων γύρω απ΄το τραπέζι, παρουσία της Βιρτζίνια, είναι χαρακτηριστικές και προκαλούν μιά ακαταμάχητη διάθεση στο θεατή να ζήσει, να ερωτευθεί, να κάνει αστεία, όπως κάνει συνεχώς ο φίλος και συνεργάτης της Βανέσα, Ντάνκαν Γκραντ (ο Adam Gillen που τον υποδύεται είναι υπέροχος, ενας εντελώς αξιοπρόσεκτος δεύτερος ρόλος ), ο σκανταλιάρης Ντάνκαν που ζωγραφίζει μαζί με τη Βανέσα. Εξίσου απολαυστικές ερμηνείες όμως μας χαρίζουν και οι Rupert Penry-Jones υποδυόμενος τον διπλωμάτη σύζυγο της Βίτα, Χάρολντ Νίκολσον, και ο Peter Ferdinando ο οποίος πλάθει έναν άκρως ενδιαφέροντα Λέοναρντ Γούλφ, και προκαλεί την έντονη επιθυμία να τον συγκρίνουμε με τον έξοχο Stephen Dillane που υποδύθηκε τον Λέοναρντ στο The Hours. Όσο έντονη ήταν η έλξη ανάμεσα στις δύο γυναίκες, άλλο τόσο έντονη είναι η αφοσίωση και αγάπη με την οποία ο υπομονετικός Λέοναρντ στήριζε την σύζυγό του - προσοχής αξίζουν οι σχετικές σκηνές ανάμεσα σε Βιρτζίνια (η οποία έχει ήδη ενδώσει στον έρωτά της για τη Βίτα) και Λέοναρντ, ο οποίος αντιδρά για την τιμή των όπλων θα έλεγα, φωνάζει λίγο, τολμάει να πεί στην σύζυγό του "δε θέλω να πας Βιρτζίνια", αλλά τελικά υποχωρεί, προκαλώντας την έκπληξη της Βανέσα, επειδή απλούστατα "δεν πιστεύω στη ζήλεια", όπως της λέει.

Θα μπορούσε να είναι αριστουργηματική η ταινία της Button, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Οι μαγνητικές παρουσίες των Arterton και Debicki, μονοπωλούν τα πλάνα της, τα κοστούμια δια χειρός Corna Marie Mugan είναι ωραιότατα, αλλά η μουσική επένδυση (με φωτεινή εξαίρεση τη μουσική των τίτλων τέλους), πιστεύω πως δεν είναι και η καλύτερη, κάτι που αφαιρεί πόντους επιδραστικότητας της ταινίας.
Μπορεί η ταινία να εστιάζει στο ειδύλλιο των δύο γυναικών (που φαίνεται ότι ωφέλησε αμφότερες συγγραφικώς),αλλά νομίζω πως έχει πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε και τις σχέσεις τους με τους συζύγους τους. Εκεί που ο γοητευτικότατος Χάρολντ "πατάει πόδι" και δείχνει να ελέγχει την εξωσυζυγική δραστηριότητα της Βίτα, ο γλυκύτατος και αφοσιωμένος Λέοναρντ απ΄την άλλη, υπομένει στωικά τον έρωτα της συζύγου του για μιά γυναίκα, ίσως επειδή κατά βάθος γνώριζε/καταλάβαινε, αυτό που η Βίτα είπε καθησυχαστικά στον Χάρολντ όταν το "πράσινο τέρας της ζήλειας" άρχισε να τον δαγκώνει : περισσότερο από σωματική έλξη/ πόθος/ σαρκικός έρωτας, αυτό που είχε με την Βιρτζίνια ήταν πνευματική σχέση- δύο ευφυή πνευματα αναγνώρισαν το ένα το άλλο, και αλληλοεμπνέονταν για να δημιουργήσουν. Άλλωστε όχι τυχαία, βλέπουμε στην ταινια ότι η Γούλφ απ΄την Βίτα εμπνεύστηκε τον ανδρόγυνο χαρακτήρα του εμβληματικού Orlando της, είναι γνωστό αυτό. 'Οχι τυχαια επίσης, εκτός απ΄το αεράκι αισθησιασμού και ερωτισμού που βλέπουμε ότι δρόσιζε (ή τσουρούφλιζε) την περίφημη παρέα του Μπλούμσμπερυ της οποίας εξέχον μέλος ήταν η Βιρτζίνια, ήταν ο στοχασμός, οι ευφυείς παρατηρήσεις, το έξυπνο χιούμορ κι η ειρωνεία τα οποία επίσης διακρίνουμε στην ταινία και στη ζωή των Γούλφ και των φίλων τους. Η Γούλφ που πλάθει η Debicki, είναι μία συγγραφέας που παρατηρεί τα πάντα χωρίς να γίνεται αντιληπτή, σα να καμουφλάρεται πίσω απ΄την ψυχασθένειά της, κι εκεί που οι άλλοι μπορεί να κουνάνε με νόημα τα κεφάλια τους, αυτή εισχωρεί στην ψυχή των υποκειμένων, προσπαθεί να φτασει στην ουσία τους, να τους ξεγυμνώσει. Μιά σύντομη και χαρακτηριστική εμφάνιση έχει η Isabella Rossellini υποδυόμενη τη Λαίδη Σάκβιλ- μητέρα της Βίτα, η οποία φρικιά με τους ομοφυλόφιλους έρωτες της κόρης της, όπως και με τη δήλωσή της ότι ήρθε η ώρα να γνωρίσει την κυρία Γούλφ- "μα αυτοί είναι σοσιαλιστές, μποέμ, κι αυτή είναι τρελή" λέει η τρομοκρατημένη Λαίδη, στην Βίτα.

Έχει ψυχαναλυτικό ενδιαφέρον η αντίδραση της ερωτευμένης Βιρτζίνια όταν συνειδητοποιεί ότι η Βίτα δεν μπορεί να μεινει πιστή σ'έναν μόνο ερωτικό σύντροφο, δε μπορεί να έχει μόνο έναν ερωτικό σύντροφο. Θα μπορούσαμε άραγε να θεωρήσουμε τον Orlando της, μία ακραία προσπάθεια εκλογίκευσης του έρωτά της για την Βίτα, μέσω ακριβώς της "αναγόρευσής" της σ΄έμπνευση για τον βασικό χαρακτήρα του μυθιστορήματός της; νομίζω πως ναί- υπήρχε καλύτερος τρόπος να δαμάσει τη φωτιά του έρωτα που της έκαιγε τα σωθικά, απ΄το να μετουσιώσει σε Τέχνη αυτή τη φωτιά; είναι κρίσιμη η ερώτηση που της κάνει σε μία σκηνή της ταινίας, ο γλυκύτατος Ντάνκαν : "τι επιθυμία σου προκαλεί; να ζήσεις ή να γράψεις; " κι η Βιρτζίνια του απαντάει : "και τα δύο". Ίσως τελικά να ήταν δύο εγωιστικά καθάρματα αμφότερες, απολύτως προσηλωμένες στο συγγραφικό τους στόχο, που υποσυνείδητα αξιοποιούσαν τους έρωτές τους, χάριν της τέχνης τους. Τυχαία άραγε σε μιά σκηνή πριν το φινάλε, η Βίτα κραδαίνοντας συνεπαρμένη τον τυπωμένο Ορλάντο, επισκέπτεται τη Βιρτζίνια και της λέει πως έχει ερωτευθεί την εικόνα που έπλασε γιαυτην στο μυθιστόρημά της; Μήπως τελικά πέρα και πάνω απ΄την ψηλόλιγνη φιγούρα της κυρίας Γούλφ που τράβηξε την Βίτα, ήταν το πνεύμα της και η γραφή της οι μεγάλοι γητευτές; η δήλωση (στην πραγματικότητα), του ενός εκ των δύο γιών της Βίτα  για το εμβληματικό μυθιστόρημα της ισόβιας φίλης της μητέρας του, δίνει πιστεύω την απάντηση : "the longest and most charming love-letter in literature".

Trivia :

•  Όταν η Γούλφ γνώρισε την Βίτα, ήταν 40 ετών, και η Βίτα 30. Η ερωτική σχέση τους διήρκεσε 10 χρόνια, η φιλία τους όμως μέχρι το θάνατο της Γούλφ το 1941.
• Πρώτη που πέρασε από κάστινγκ για το ρόλο της Βιρτζίνια, ήταν η Romola Garai. Αρχικώς είχε ανακοινωθεί ότι την Γούλφ θα υποδύετο η Eva Green, η οποία αντικαταστάθηκε απ ΄την Andrea Riseborough. Τελικως όμως επελέγη η Debicki.