Μεταξύ ονείρων

<<My main idea was to “vivify” the pictures. I wanted to imagine what happened shortly before and after the moment that remains frozen in Hopper’s painting.>> Τάδε έφη Gustav Deutsch μιλώντας για την εκπληκτική ταινία του με τίτλο SHIRLEY : Visions Of Reality (2013), όπου 13 πίνακες του Αμερικάνου ζωγράφου Edward Hopper ζωντανεύουν υποδειγματικά.

Η Σίρλεϊ του τίτλου, είναι η πρωταγωνίστρια αυτών των εξαίσιων κάδρων^.είναι μία ηθοποιός προβληματιζόμενη πάνω στην τέχνη της, την επίδραση που αυτή έχει πάνω στους ανθρώπους, στον δικό της ρόλο ως πολίτη-καλλιτέχνη, αλλά και στη γενικότερη περιρρέουσα πραγματικότητα 4 δεκαετιών (όσες κι αυτές εντός των οποίων ο Hopper ζωγράφισε τους πίνακες που ζωντανεύουν στην ταινία) στην Αμερική. Οι φυλετικές διακρίσεις, το αντιρατσιστικό κίνημα με αποκορύφωμα τη θρυλική ομιλία του Μάρτιν-Λούθερ Κινγκ τον Αύγουστο του 1963, ενώπιον 250.000 ανθρώπων, η αντικομμουνιστική υστερία και οι διώξεις, η διαβόητη επιτροπή Μακάρθυ, αλλά και η μεγάλη οικονομική κρίση του ’30 κι οι καταστροφικές επιπτώσεις της στους ανθρώπους, περνούν απ΄την ταινία εν είδει αποσπασμάτων ραδιοφωνικού δελτίου ειδήσεων ( και σε πείσμα της δημοσιογραφικής πεποίθησης ότι τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, ο μήνας που αναγράφεται στην οθόνη καθώς «παίζει» το δελτίο ειδήσεων, είναι πάντα Αύγουστος), ο απόηχός τους οδηγεί στο κάθε «επεισόδιο» -πίνακα του αγαπημένου ζωγράφου της μοναχικότητας και της αστικής θλίψης στην μεγαλούπολη.

Κάθε πλάνο αυτής της ταινίας είναι από μόνο του έργο Τέχνης, διάσημοι πίνακες του Hopper, κάποιους εκ των οποίων έχουμε σίγουρα δεί (όπως τα New York Movie, Morning Sun και Hotel Room) αποκτούν «σάρκα και οστά», λούζουν την οθόνη με την υπέροχη χρωματική παλέτα τους και θα έλεγα πως η εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει με τη φωτογραφία και τα κοστούμια, έχει ως αποτέλεσμα μία σινε-αναπαραγωγή των έργων που φαίνονται ωραιότερα κι απ΄τα πρωτότυπα.

Και είναι υπέροχα ειρωνική αυτή η έλλειψη ουσίας (Πλατωνικά μιλώντας) και η ακαταμάχητη «παγίδευση» του θεατή σε μία αλυσίδα αναπαραστάσεων της πραγματικότητας, αν σκεφτούμε πως στο «επεισόδιο» που αναπαριστάται ο πίνακας του Hopper Excursion Into Philosophy, η Σίρλεϊ διαβάζει την εμβληματική Πολιτεία του Πλάτωνα και συγκεκριμένα την αλληγορία της σπηλιάς με τους δεσμώτες που είναι καταδικασμένοι να βλέπουν τις σκιές, τ’ απεικάσματα των πραγμάτων και όχι τα ίδια τα πράγματα. Ομορφιά και ανείπωτη μελαγχολία διαπερνούν τα έξοχα εικαστικώς πλάνα αυτής της ταινίας, που θα μπορούσε κι αυτή με τη σειρά της να εμπνεύσει ζωγραφικούς πίνακες.

Ίσως μέχρι εκεί να φτάνουμε, αυτό μόνο να μπορούμε : ν’αναπαριστούμε την ουσία, ποτέ να μην την κατέχουμε. Σε κάθε περίπτωση, η ταινία του Deutsch αποτελεί δώρο προς την αισθητική μας.