Έχω ένα μυστικό κρυμμένο στο φεγγάρι

Μεγάλης συναισθηματικής επιδραστικότητας δουλειά, είναι η ταινία του Damiel Chazelle με τίτλο FIRST MAN (βασισμένη στην επίσημη βιογραφία του Νηλ Άρμστρονγκ, δια χειρός James R.Hansen, First man : The Life of Neil A. Armstrong).

Πρέπει να είναι η δεύτερη φορά νομίζω, μετά το Interstellar του Nolan, όπου μία ταινία που ασχολείται με το Διάστημα κατορθώνει να είναι και άκρως συγκινητική. Απ΄τα πρώτα λεπτά ήδη,αντιλαμβανόμαστε, ή ακριβέστερα είναι εμφανές ότι μεγαλύτερη βαρύτητα δίνεται στον συναισθηματικό παράγοντα, στην απόπειρα χαρτογράφησης αυτού του χαμηλότονου, εσωστρεφούς ανθρώπου που φαίνεται πως ήταν ο Νηλ Άρμστρονγκ, στη σχέση του αστροναύτη που έμελε να γίνει θρύλος με την 2 ετών κορούλα του (τρισχαριτωμένη η 4χρονη Lucy Stafford) και στο πώς διαχειρίζεται την οικογενειακή τραγωδία που χτύπησε το σπίτι τους : βλέπουμε τη μικρή Κάρεν ακινητοποιημένη σ’ ένα κρεβάτι εξέτασης να υποβάλλεται σε ακτινοθεραπεία για την καταπολέμηση του όγκου που είχε στο κεφάλι.

Δεν είναι μόνο παρουσίαση των γεγονότων που προηγήθηκαν (και οδήγησαν τελικώς) της θρυλικής αποστολής στο φεγγάρι Apollo 11 το καλοκαίρι του 1969, και της επιτυχούς προσελήνωσης. Είναι κυρίως, και κατ’ ουσίαν,η παρουσίαση ενός ανθρώπου που θρηνούσε ανείπωτα για το χαμό του παιδιού του, είναι όπως πολύ ωραία το διατύπωσε ο σκηνοθέτης : “at its heart, this was a story about grief, about someone who lost a lot of people he loved, and what those losses did to him.” Πίσω απ’ την ιστορική εκτόξευση στο φεγγάρι, το Ψυχροπολεμικό πλαίσιο ανταγωνισμού και στο Διάστημα ανάμεσα σε Σοβιετική Ένωση και Η.Π.Α. βρισκόταν αυτός ο μηχανικός αεροσκαφών-πιλότος (εξαιρετικός ο Ryan Gosling, φορτίζει το ρόλο του με χαρακτηριστική σεμνότητα και εσωστρέφεια) που αγωνιούσε για την πορεία της ασθένειας της κορούλας του. Που σύντομα μετά την κηδεία της, εμφανίστηκε στη δουλειά κι οι συνάδελφοί του απορούσαν και του έλεγαν να πάρει άδεια για να θρηνήσει το παιδί του.

Είναι κομβικής σημασίας οι σκηνές με τον Άρμστρονγκ και την (πρώτη) σύζυγό του Τζάνετ. Η Claire Foy, μ’αυτό το απερίγραπτο βλέμμα της, την εσωτερικευένη πειθαρχία, την αυστηρότητα στη φωνή, υποδύεται πειστικότατα τη σύζυγο του διάσημου (κατόπιν), αστροναύτη, που ονειρευόταν μία «ήσυχη και φυσιολογική ζωή», όπως λέει σε μία σκηνή της ταινίας στην Πατ- σύζυγο του φίλου και συναδέλφου του Άρμστρονγκ, Εντ Γουάϊτ (τον υποδύεται ο Jason Clarke). Το οικογενειακό κλισέ της υπομονετικής και υποστηρικτικής συζύγου που δεν (φαίνεται να) έχει  δική της δουλειά εκτός της φροντίδας του σπιτιού και των παιδιών, το βλέπουμε σαφώς και σ’αυτή την ταινία, αλλά η χαρακτηριστικότατη σκηνή του ξεσπάσματος της Τζάνετ την παραμονή της ιστορικής εκτόξευσης, λέει πολλά για τον συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στο ζευγάρι και τ’αποθέματα υπομονής που είχε η Τζάνετ.

Απέναντι στην αυστηρή κι εξοργισμένη Τζάνετ, που φωνάζει στον σύζυγό της να μιλήσει στους δυό γιούς τους για τους κινδύνους της αποστολής, για το ενδεχόμενο μη επιστροφής του, βλέπουμε τον Νηλ να έχει ήδη χαθεί στις σκέψεις του,και ν’απαντάει στις ερωτήσεις των παιδιών του, όπως απαντούσε στις συνεντεύξεις Τύπου…

Η συγκίνηση διαποτίζει την ταινία− σ’αυτό συμβάλλει καθοριστικά η υπέροχη μουσική του Justin Hurwirtz− και κορυφώνεται στην ωραιότερη σκηνή της, που είναι αυτή όπου ο Άρμστρονγκ παρεκκλίνοντας ελαφρώς απ΄το πρόγραμμα, περιπλανήθηκε σε μία περιοχή της Σελήνης που ονομάζεται Little West Crater και έριξε  εκεί το βραχιόλι της κορούλας του Κάρεν. Το ότι δεν είναι εξακριβωμένο αν όντως αυτό το περιστατικό συνέβη ή αποτελεί αστικό μύθο αφενός, δραματοποιημένη προσθήκη στην ταινία αφετέρου, επιτείνει τη γοητεία της ταινίας, και αυξάνει το συναισθηματικό της εκτόπισμα.

“Nearing the bar we were setting for ourselves in terms of accuracy, I never would have felt comfortable doing that on my own” δήλωσε ο σεναριογράφος της ταινίας Josh Singer, ερωτηθείς αν τελικά όντως ο Άρμστρονγκ άφησε στο έδαφος της Σελήνης το βραχιολάκι της Κάρεν.

Έκθεση των γεγονότων που μεσολάβησαν απ’ το 1961 μέχρι το 1969 και οδήγησαν στην τολμηρή διαστημική αποστολή από τη μιά, πορτραίτο της άφατης θλίψης ενός ανθρώπου από την άλλη^.  αν χρειαζόταν ο Νηλ να πατήσει στο φεγγάρι προκειμένου να μην καταρρεύσει ολοκληρωτικά απ΄την μεγάλη οδύνη, καλώς το έκανε. Ίσως στο βάθος-βάθος, ήταν η ανάμνηση της γλυκύτατης  Κάρεν που τον παρότρυνε να συμμετάσχει σ’αυτό το εγχείρημα, ενώ γύρω του πέθαιναν συνάδελφοί του στις δοκιμαστικές πτήσεις.

Trivia :

·       Γυρίσματα έγιναν στην Ατλάντα και χρυσιμοποιήθηκαν 3 διαφορετικά φιλμ : 16mm, 35mm και IMAX 70mm για τη σεκάνς της προσελήνωσης. Δεν έγινε χρήση πράσινης οθόνης. Η επιφάνεια της Σελήνης δημιουργήθηκε απ ΄την διαμόρφωση ενός νταμαριού στην Ατλάντα.

·       Στις επικρίσεις πολλών ότι δεν υπάρχει πλάνο με την αμερικάνικη σημαία, που όντως οι Άρμστρονγκ και Όλντριν τοποθέτησαν στο έδαφος της Σελήνης, ο σκηνοθέτης απάντησε : “my goal with this movie was to share with audiences the unseen,unknown aspects of America’s mission to the Moon.”

·       Η φράση του Άρμστρονγκ “Houston, Tranquility Base here. The Eagle has landed”, η οποία ακούγεται στην ταινία, όντως ειπώθηκε απ΄αυτόν, μόλις η σεληνάκατος Eagle άγγιξε επιτυχώς την επιφάνεια της Σελήνης.

·       Για την μουσική της ταινίας χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων και το ηλεκτρονικό όργανο theremin (θερεμίνη/αιθερόφωνο) ,το οποίο μάλιστα ο συνθέτης έμαθε να παίζει.

·       Ο Άρμστρονγκ και η Τζάνετ, πήραν διαζύγιο το 1994 μετά από 38 χρόνια γάμου. Εκείνη πέθανε λιγους μήνες πριν βγεί η ταινία στις αίθουσες. Ο Νηλ Άρμστρονγκ πέθανε στο Οχάϊο τον Αύγουστο του 2012. Στις 14/9/2012 σε μία ειδική τελετή στη θάλασσα, η τέφρα του σκορπίστηκε στον Ατλαντικό.