Ο γητευτής

Η γοητεία που εκπέμπει η ταινία του Dieter Berner με τίτλο  EGON SCHIELE DEATH AND THE MAIDEN (2016), βασισμένη στο μυθιστόρημα της Hilde Berger, Tod Und Madchen : Egon Schiele und die frauen, είναι δεδομένη. Ο εξαίρετος Noah Saavedra στον πρωταγωνιστικό ρόλο,πλάθει έναν Σίλε ακαταμάχητο,συμπαθέστατο κι ερωτύλο, έναν ιδιοφυή καλλιτέχνη που σκανδάλισε την κοινωνία της Βιέννης των αρχών του 20^ου αιώνα (και όχι μόνο της Βιέννης) με το έργο του αλλά και με τη ζωή του. Η κάμερα εστιάζει με πολλά κοντινά στο όμορφο, λεπτό πρόσωπο του νεαρού ζωγράφου, γιού δ/ντή στους Αυστριακούς σιδηροδρόμους, μ’αιμομεικτικές τάσεις που κατευθύνονταν προς την μικρότερη αδελφή του Γκέρτι (εξαίρετη η Maresi Riegner που έπαιξε και στο πανέμορφο Licht− στην ταινία δε γίνεται σαφές αν όντως υπήρξε τέτοια σχέση μεταξύ τους) και την ατυχία να πεθάνει μόλις 28 ετών απ ΄τη φοβερή ισπανική γρίπη που τότε θέριζε κόσμο. Η πανέμορφη μουσική διά χειρός Andre Dziezuk ντύνει τα πλάνα αυτής της καλοφτιαγμένης ταινίας, για έναν ζωγράφο που τραβούσε τα θηλυκά σαν μαγνήτης.

Γκέρτι, Μόα, Γουώλι,Ήντιθ, κοπέλες (ανήλικες κάποιες απ΄αυτές) που γοήτευσαν τον σκανταλιάρη και γυναικά Ήγκον, ενσαρκωμένες πολύ ωραία απ΄τις M.Riegner, L.Breidbach, V.Pachner και M.Jung αντιστοίχως, τον τριγυρίζουν και τον ερωτεύονται, ποζάρουν για τους πίνακές του περνώντας στην αθανασία, κι απελπίζονται όταν ο έρωτάς τους σκοντάφτει στην πραγματικότητα του εγωισμού του καλλιτέχνη^.  η ωραία Γουώλι, το 17χρονο μοντέλο που είχε ποζάρει και για τον Κλιμτ, μπορεί να ήταν ο μεγάλος έρωτας του Σίλε αλλά στο βάθρο συνυπήρχε και με τις υπόλοιπες θηλυκές υπάρξεις με τις οποίες σχετιζόταν ο άπιστος ζωγράφος. Σε μία χαρακτηριστική σκηνή, ο Σίλε ανακοινώνει στη Γουώλι ότι θα παντρευτεί τη μία εκ των αδελφών Χαρμς αλλά θέλει να πηγαίνει μαζί της διακοπές κάθε χρόνο, και η έξαλλη από θυμό Γουώλι τον εγκαταλείπει^.  «Γουώλι μη φεύγεις, σε χρειάζομαι. Για τον πίνακα» της φωνάζει ο αδιόρθωτος Σίλε, επικυρώνοντας γι’ άλλη μιά φορά το οικείο μοτίβο του μεγάλου καλλιτέχνη μεν, καθάρματος στις διαπροσωπικές σχέσεις δε.

Το περίεργο και συνάμα τραγικό βεβαίως σ’αυτές τις περιπτώσεις, είναι πως οι θηλυκές υπάρξεις που γοήτευε ο Σίλε δεν τον εγκατέλειπαν οριστικά, ένα αόρατο νήμα τις έδενε με τον ζωγράφο, ιδίως τη Γκέρτι, που με στωικότητα ( ; ) υπέμενε την άστατη ερωτική φύση του, προφανώς τον αγαπούσε και τον φρόντισε μέχρι τέλους. Το περιστατικό της ποιν.δίωξης του 22 ετών τότε Σίλε, για απαγωγή και αποπλάνηση ανήλικης (κατηγορίες που τελικά απορρίφθηκαν) παρουσιάζεται στην ταινία, όπως και η επικοινωνία με τον έτερο μεγάλο, Κλιμτ (τον υποδύεται ο Cornelius Obonya και είναι χαρακτηριστική η ατάκα της Γουώλι προς τον Ήγκον : «όλα τα κορίτσια που δουλεύουν με τον Κλιμτ ξέρουν τι πρόκειται να συμβεί» αφήνοντας υπαινιγμούς για [συναινετικές ή όχι] σεξουαλικές σχέσεις του ζωγράφου με τα μοντέλα του…).

Εστιάζοντας σε δύο πτυχές της προσωπικότητας του Σίλε, αυτές του καλλιτέχνη και του ερωτύλου, η ταινία του Berner διαπερνάει τις αισθήσεις με απροσδιόριστη γοητεία, σκιτσάροντας το πορτραίτο ενός νέου άνδρα που αν δεν είχε το «άλλοθι» της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ενδεχομένως να φαινόταν στα μάτια μας αντιπαθής.

Οι πίνακές του, σίγουρα «διαβρωμένοι» απ ΄τα πάθη του αλλά και την πρωτοποριακή ματιά του, στοιχειώνουν τον θεατή και προκαλούν ακόμη και σήμερα που ο (νεο) συντηρητισμός σέρνεται ύπουλα. Τί περισσότερο θα μπορούσε να ζητήσει αυτός ο αφοσιωμένος στην τέχνη του, που έλεγε «μα πάντα δουλεύω» ;

Trivia :

·       Ο Σίλε πέθανε στα 28 του χρόνια στις 31 Οκτωβρίου 1918, τρείς μέρες μετά τη σύζυγό του Ήντιθ, απ ΄την ισπανική γρίπη που αφάνισε περί τα 20.000.000 ανθρώπους στην Ευρώπη. Η Γκέρτι πέθανε το 1981 στα 87 της. Ο Σίλε άφησε περίπου 300 ελαιογραφίες και πάνω από 2000 σχέδια και ακουαρέλες.

·       Η συγγραφέας του μυθιστορήματος στο οποίο βασίστηκε η ταινία, παίζει επίσης, υποδυόμενη την πεθερά του Σίλε, κυρία Χαρμς- μητέρα της Ήντιθ και της Αντέλε.