Η σκιά της σκιάς

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του αγαπημένου Christopher Nolan,εκεί στα 1998, έγινε με την ασπρόμαυρη ταινία του που είχε τίτλο FOLLOWING. Γυρισμένη με λίγα χρήματα, σε 16mm φιλμ, εκμεταλλευόμενη τον φυσικό φωτισμό και έχοντας ως  χώρους δράσης τα σπίτια φίλων και μελών της οικογένειας του σκηνοθέτη, η ταινία του Nolan είναι καθηλωτική και γοητευτικότατη με υπαρξιακές προεκτάσεις και εξαιρετική μουσική επένδυση απ΄τον David Julyan (συνθέτη και στο Memento).

Δεν είναι μόνο οι φοβερές φυσιογνωμίες της πρωταγωνιστικής τριάδας : Theobald, Haw και Russell (η οποία θυμίζει πολύ τη Μελίνα Μερκούρη στη Στέλλα) οι οποίες κρατάνε το βλέμμα του θεατή καρφωμένο στην οθόνη αλλά πρωτίστως η mind-fucking ιστορία (όπως μας έχει συνηθίσει άλλωστε ο Nolan) που παρουσιάζει η ταινία^. με μη-γραμμική αφήγηση, πολλές αναδρομές πληροφορούμαστε για το παρελθόν του δράματος που βιώνει ο δύστυχος Μπιλ, ο μονήρης και φέρελπις συγγραφέας, ο οποίος κάποια μέρα αποφασίζει να ξεκινήσει ένα πολύ επικίνδυνο (για τον ίδιο) κι ενοχλητικό (για τους άλλους) «χόμπι» : παρακολουθεί κατά πόδας αγνώστους, βλέπει που πηγαίνουν,τι κάνουν και μετά τους ξεχνάει. Το ότι ο Μπιλ θέτει κάποιους κανόνες ασφαλείας στον εαυτό του− απ΄τη στιγμή που αυτή η συνήθεια αρχίζει να του αρέσει πολύ− δε φαίνεται να τον βοηθάει αφού ευκαιρίας δοθείσης τους παραβιάζει χωρίς δισταγμό.

«Να τί παθαίνεις, όταν χώνεις τη μύτη σου στις ζωές των άλλων» μοιάζει να είναι το ηθικό δίδαγμα αυτής της ταινίας, και σ’αντίθεση με το εξαιρετικό Rear Window του Hitchcock, όπου ο κεντρικός χαρακτήρας (επίσης επειδή βαριόταν κι ήταν, κυριολεκτικά,καθηλωμένος) αρχίζει να παρακολουθεί τις ζωές των άλλων κι έχει μπλεξίματα όντας καχύποπτος νομοταγής, στην ταινία του Nolan ο Μπιλ παρασύρεται απ΄τη ζωή ενός εκ των «στόχων» του, και μπλέκει άσχημα.

Όπως σ’όλα τα νουάρ που σέβονται τον εαυτό τους, έτσι κι εδώ έχουμε την βασικη τριάδα : πολύ χρήμα, μία γοητευτική ξανθιά και έναν (αντι) ήρωα που πέφτει θύμα της γοητείας της : η Lucy Russell, χυμώδης και αρκούντως μυστηριώδης, κεντρίζει το ενδιαφέρον του Μπιλ και κατορθώνει να τον παγιδέψει σ’ένα ιδιοφυές σχέδιο που έχει καταστρώσει ο συνεργός της Κομπ (πειστικότατος ο Alex Haw), ένας κατ’επάγγελμα διαρρήκτης, που δικαιολογεί τις προσβολές ιδιοκτησίας και ιδιωτικότητας των συνανθρώπων του με την εξής ατάκα : “you take it away, you show them what they had”, λέει στον γοητευμένο και ψιλοσοκαρισμένο Μπιλ.

Η μεγάλη γοητεία της ταινίας έγκειται πιστεύω, στην ιδιοφυή παγίδα που στήνει ο Κομπ σε βάρος του ανυποψίαστου (και τόσο μόνου) Μπιλ. Διότι όταν παρακολουθείς, όταν αφήνεις το επίμονο και γεμάτο περιέργεια βλέμμα σου πάνω στους άλλους, να ξέρεις ότι πιθανότατα κάποιος παρακολουθεί εσένα^.  σ’ είχε σταμπάρει σε προηγούμενο χρόνο, πριν καν εσύ αποφασίσεις να εισβάλλεις στη ζωή του.

Η τελική σεκάνς, υποτίθεται πως ξεκαθαρίζει την αβεβαιότητα, αλλά μάλλον δημιουργεί νέα ερωτήματα : υπήρξε πράγματι ο Κομπ; μήπως ήταν γέννημα της φαντασίας του Μπιλ; μήπως τελικά ο Μπιλ που ποθούσε να γράψει ένα μυθιστόρημα, το έζησε με τραγικά αποτελέσματα ;

Trivia : Τον Δεκέμβριο του 2012,η Criterion Collection κυκλοφόρησε την παρούσα ταινία συν την προγενέστερη, μικρού μήκους, δουλειά του Nolan, Doodlebug σε dvd και blue-ray.