Ο άνθρωπος του φάρου

Όσοι γράφουν ύμνους για την πολυσυζητημένη ταινία του Guillermo Del Toro, The Shape Of Water, λογαριάζουν χωρίς την ταινία του Γάλλου Xavier Gens με τίτλο COLD SKIN (2017), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Albert Sanchez Pinol.

Αν η πρώτη μπορεί να ερμηνευθεί ως μία ευφάνταστη και τρυφερότατη αλληγορία περί του (κυριολεκτικού) εναγκαλισμού του Άλλου, του Διαφορετικού, ως μία τολμηρή «χειρονομία» προς τα έξω,η δεύτερη που κατά τη γνώμη μου είναι μακράν γοητευτικότερη, μπορεί να ιδωθεί και ως τολμηρότατη χειρονομία προς τον ζωώδη εαυτό μας. Εξαιρετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο (οι υπέροχοι και τόσο ταιριαστοί David Oakes και Ray Stevenson), έξοχη φωτογραφία με χρωματική παλέτα κινούμενη αποκλειστικά μεταξύ γκρι-μπλε-μαύρου και καφέ που δημιουργεί υποβλητικότατα «κάδρα», απολύτως ταιριαστή μουσική του Victor Reyes, και ιδού ο (κατά προσωπική γνώμη και πάλι) αντίπαλος της ταινίας του Del Toro, αν συμμετείχε κι αυτή στην κούρσα των όσκαρ.

Η γοητεία αυτής της δουλειάς ξεκινάει απ΄την αφήγηση ήδη, που ακούμε σ’ όλη την ταινία δια στόματος του ειδικού επί των ανέμων, ο οποίος καταφθάνει με τα μπαγκάζια και τα επιστημονικά σύνεργά του στο αφιλόξενο νησί (πού είναι αυτό, δεν μαθαίνουμε ποτέ) προκειμένου ν’ αντικαταστήσει τον προκάτοχό του Άλντορ Βίτζελαντ. Ο David Oakes (Βρετανός ηθοποιός, μόλις 34 ετών) είναι τίποτα λιγότερο από υπέροχος^.  πανέμορφος,αρχοντικός,μ’αυτή την ακαταμάχητη συστολή των καλλιεργημένων ανθρώπων που έχουν περάσει ένα γερό λούστρο τον (αταβιστικό) πρωτογονισμό τους, είναι ο Φίλος, όπως αποφασίζει να τον αποκαλεί ο έτερος  κάτοικος αυτού του νησιού, ο δύστροπος, μονόχνωτος και θηριώδης στην όψη φαροφύλακας, ονόματι Γκρούνερ (πειστικότατος ο Ray Stevenson− αποτελεσματικότατη η αντίστιξή του προς τον ωραίο Oakes).

Δύο άντρες, είναι λοιπόν οι μοναδικοί κάτοικοι σ’ αυτό το ξερονήσι που το δέρνουν οι άνεμοι και τα κύματα, ή έτσι νομίζουμε εμείς και ο δύστυχος παρατηρητής των ανέμων ο οποίος όπως μας πληροφορεί σε voice-over, «έψαχνα τη γαλήνη στο Τίποτα, και βρήκα την Κόλαση του Δάντη.» Με σφιχτοδεμένο σενάριο που μας βάζει αμέσως στα τρομερά κι ανείπωτα που συμβαίνουν στο νησί, η ταινία του Gens είναι επιδραστικότατη και αποτελεί έναν συναρπαστικό υπαρξιακό γρίφο, αν λάβουμε σοβαρά υπόψιν το περίεργο φινάλε της.

Ο ωραίος Φίλος δεν αργεί καθόλου να γνωρίσει και τους υπόλοιπους κατοίκους του νησιού, που έχουν τη μορφή απαίσιων αμφίβιων, σαρκοβόρων πλασμάτων που μπορούν να στέκονται στα δύο πόδια και να κολυμπάνε σαν δελφίνια. Εννοείται πως ο φυγάνθρωπος Γκρούνερ αντιμετωπίζει τον νεοφερμένο όπως όλες οι «παλιές καραβάνες» σ’ ένα χώρο : μ’ έπαρση και ειρωνεία.

Ποιός είναι ο Γκρούνερ και τι αποτρόπαια μυστικά κρύβει, το μαθαίνουμε μαζί με τον απολύτως τρομοκρατημένο Φίλο ο οποίος βαθμηδόν δείχνει να καταλαβαίνει πολύ περισσότερα για τον κρυψίνου συγκάτοικό του, απ΄όσα αφήνει να φανερωθούν.

Είναι σαφώς τρομακτική ταινία το Cold Skin όχι μόνο για τον προφανή λόγο : τ’ αποκρουστικά αμφίβια με τα κοφτερά δόντια, αλλά και για έναν άλλο λόγο πιό αφανή κι επικίνδυνο : το τραμπάλισμα μεταξύ πολιτισμού και αποκτήνωσης που μοιάζει να συμβολίζει η σταδιακή «μεταμόρφωση» του νεαρού επιστήμονα.

Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά κι η περιπλοκή έχει όνομα : λέγεται Ανέρις ( η καθηλωτική Aura Garrido) και είναι ένα εξημερωμένο αμφίβιο, απ’ τον Γκρούνερ. Όσα σεξουαλικά είδαμε στο The Shape Of Water και μας εξέπληξαν, εδώ τα βλέπουμε στην πιό…ρωμαλέα και κατακτητική τους μορφή (πιθανή αλληγορία της εισβολής του πολιτισμένου τάχα μου Δυτικού, σ’ άλλους πολιτισμούς). Ο σοκαρισμένος μετεωρολόγος, βλέπει και δεν ρωτάει, γνωρίζει κι εκπλήσσεται, αποτολμάει προσέγγιση κι εκπλήσσεται ξανά. Η εμφανισιακή αλλαγή του νεαρού μελετητή των ανέμων κορυφώνεται με το γριφώδες  φινάλε που πραγματικά δημιουργεί ερωτηματικά : σ’ έναν τόπο που μοιάζει ξεχασμένος, κι ενώ ήδη έχει ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, συμβαίνουν παράξενα και τρομερά πράγματα, κι ένας άνθρωπος, μονάχα ένας, μοιάζει να μπορεί να τα εξηγήσει.

“ We are never very far from those we hate, for this very reason, we shall never be truly close to those we love, an apalling fact” μας λέει ο Φίλος στην αρχή της ταινίας διαισθανόμενος ίσως, το τι θα επακολουθούσε. Μια λεπτή, συχνά κατακόκκινη γραμμή,μας χωρίζει από τη φρίκη.

Trivia :

·       Αρχικά ο ρόλος του Γκρούνερ είχε δοθεί στον Stellan Skarsgard και της Ανέρις  στην Elena Anaya.

·       Τα γυρίσματα έγιναν σε Μαδρίτη και Βαρκελώνη.

·       Ο μετεωρολόγος ονομάζει το αμφίβιο κορίτσι Ανέρις (Aneris) το οποίο αποτελεί αναγραμματισμό του ισπανικού sirena (σειρήνα).

·       Στην ταινία ακούγονται αποσπάσματα από τα : “When I Have Fears” του John Keats, Requiem” του R.L.Stevenson και “One Starry Night” του Lawrence Kirwan.